İslami Finans 2021-2022: Sürdürülebilir Büyümeye Doğru

Standard&Poors (S&P) Global Ratings’in açıkladığı rapora göre; küresel İslami finans sektörünün 2021-2022 döneminde yüzde 10-12 gibi bir oranla büyüme göstereceğine inanılıyor. Salgının sebep olduğu şok ve petrol fiyatındaki düşüşe rağmen 2020 yılında İslami finansta hızlı büyüme gerçekleşti.

2021-2022 döneminde çoğu temel İslami finans ülkesinde tutarlı bir toparlanma beklenmesine rağmen sektörün sürekli standardizasyon ve entegrasyon zemininde genişleyeceği düşünülüyor. Önümüzdeki 12 ay boyunca, Dubai İslami Ekonomi Geliştirme Merkezi (DIEDC) ve ortaklarının geliştirdiği İslami finans için birleşik bir küresel yasal ve düzenleyici çerçeve konusunda ilerleme olacağı tahmin ediliyor. Sözkonusu çerçevenin, İslami finans sektörünün on yıllardır karşılaştığı standartlaşma ve uyum eksikliğinin çözümüne yardımcı olacağına inanılıyor. Ayrıca sektörün; çevresel, sosyal ve idari (ESG) değerlerle uyumunu artırmasıyla birlikte özel İslami sosyal finans araçlarının ve yeşil sukukun daha sık kullanıldığı da görülüyor. Bu durumun, salgın sonrasında yaşanacak sıkıntıların üstesinden gelinmesine yardımcı olacağı ve ülkelerin enerji dönüşüm gündemini destekleyeceği düşünülüyor. Fakat bu araçlarla ilgili ek karmaşıklık ve temel İslami finans ülkelerinin enerji geçişini yönetmek için politikaları yavaş uygulaması göz önüne alındığında, bu tür süreçlerin yavaş kalması bekleniyor.

Büyüme Destekleniyor

İslami finans sektörü, 2020 yılında büyümeye giderken bu büyümenin, 2019 yılına kıyasla daha yavaş gerçekleştiği görüldü. Sektörün varlıkları, beklenenden yüksek sukuk ihracıyla büyümenin desteklendiği 2019 yılındaki yüzde 17,3'e karşılık 2020’de yüzde 10,6 oranında yükselme gerçekleşti.    

Türkiye’nin Büyümesi Devam Edecektir

Bazı ülkelerin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) büyümesi daha düşük olmasına rağmen, İslami finans ülkelerinde ekonomik düzelmeler bekleniyor. Dubai Expo'nun ekonomik faaliyetlerin artmasına yardımcı olma olasılığının yüksek olduğu Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) sayesinde büyüme olacağı tahmin ediliyor. Türkiye’nin katılım finans sektörünün büyümeye devam edeceği ve daha çok kamu sektörü katılım bankaları tarafından yönlendirileceği öngörülüyor.

COVID-19 Salgını ve Olumsuz Riskler

S&P, yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgınının gelişimi ve ekonomik etkileri konusunda tutarlılık gösterse bile belirsizliğin hâlâ yüksek olduğunu düşünüyor. Aşı üretimi ve aşıların dağıtım oranları tüm dünyada hız kazanıyor. Daha normal sosyal ve ekonomik faaliyet seviyesine geri dönüşün önünü açacak olan sürü bağışıklığı üçüncü çeyreğin sonuna kadar çoğu gelişmiş ülke tarafından ulaşılabilir görünüyor. 

Sukuk İhraçlarında Düşüş Gerçekleşti

2020'de, bazı piyasa katılımcılarının beklediğinin aksine, sukuk ihraçlarının toplam hacmi, 2019'da 167,3 milyar dolardan 139,8 milyar dolara düştü. Bu, petrol fiyatlarında keskin düşüşe ve İslami finans ülkelerinin finansman ihtiyaçlarında önemli artışa sebep oldu. İhraççıların fon almanın daha kolay ve daha hızlı olduğu konvansiyonel piyasalara başvurduğu görüldü. Bazı şirketlerde mevcut ekonomik çerçevede zarar olacağı tahmin ediliyor. Ancak bu risk, bankaların bilançolarına pek çok ülkede uygulanan idari yetkilendirme ve likidite destek tedbirleri sayesinde henüz tam olarak gerçekleşmiyor. Bu tedbirlerin pek çok ülkede genişletilmesinin, kredi riskinin ortaya çıkmasını daha da geciktirdiği söyleniyor.

Fintek Sektörün Direncini Arttıracak

COVID-19, bir şirketin veya bir bankanın işletmesinin, çevrimiçi ortama kaydırılma kapasitesinin işletme sürekliliği açısından ne kadar kritik önem taşıdığını göstermiştir. İslami bankalar ve sukuk için daha yüksek dijitalleşme ve fintek alanındaki iş birliği, daha dengesiz ortamlardaki dayanıklılıklarını güçlendirmeye ve yeni büyüme yolları açmaya yardımcı olabilir. Sektör kısmen buna ulaşmış durumdadır ve dijitalleşme artık karar vericilerin öncelikleri arasında önemli bir yere sahiptir. Bankacılık hizmetlerini dijital ortamda alma, blockchain teknolojisini kullanma dijital platformda sukuk ihraç etme ve siber güvenliği artırmanın sektörün dayanıklılığını artıracak üç ana faktör olacağı söyleniyor.

Fintek’in İslami finans endüstrisini zenginleştirme becerisinin ön koşulu, yeterli fiziksel altyapıyı sağlamak ve gerekli denetim ve düzenleyici çerçeveyi uygulamaktır. Bu nedenle, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi ile başka yerlerdeki pek çok düzenleyici ve otoriteler, fintek şirketlerinin yenilikleri test edebileceği düzenleyici sanal alanlar açmıştır.

İçeriği Katılım Finans 26. sayısında görüntüleyebilirsiniz. (İslami Finans 2021-2022: Sürdürülebilir Büyümeye Doğru)