İslami Finans ve Akıllı Sözleşmeler

Blockchain’in sağladığı akıllı sözleşme teknolojisi, birçok sektöre şeffaflık sağlaması nedeniyle İslami finans dünyasında da tercih edilmektedir.

Blockchain teknolojisi, dünyada hızla yayılmaktadır. Sözkonusu teknolojinin fayda sağladığı bir alan da İslami finans sektörüdür. İslami finans sektörüne giriş yapanlar, kendi algılarıyla uyumlu olan blockchain tabanlı akıllı sözleşme teknolojisinden faydalanmaktadır. Günümüzün sağladığı teknolojik imkânlar ile bankaların inovatif yaklaşımı, finans endüstrisindeki devrimi hızlandırmaktadır. Finans sektöründeki bu yeni devrimlerden biri de blockchain teknolojisidir. Blockchain ile birlikte hayatımıza birçok yenilik girmiştir. Blockchain’in sağladığı akıllı sözleşme teknolojisi; birçok sektöre şeffaflık sağlaması, herkese açık ve güvenilir olması nedeniyle İslami finans dünyasında da tercih edilmektedir. Yazının devamında İslami finans ve akıllı sözleşmeler hakkında detaylı bilgileri bulabilirsiniz.

Akıllı sözleşmeler, İslami finansa katkı sağlamaktadır

Blockchain tabanlı akıllı sözleşmeler, anlaşmanın tarafları arasında sözleşme şartlarını otomatik olarak yerine getiren kodlar sistemidir. Akıllı sözleşme teknolojisi sayesinde düzenleyici kuruluşlar, denetimlerini şeffaf ve herkes tarafından sorgulanabilir bir şekilde yapabilmektedir. Ayrıca finansal işlemlerin maliyetini azaltması nedeniyle de akıllı sözleşmenin kullanımı artmaktadır. Bu şeffaflıklar sebebiyle akıllı sözleşmelerin İslami finansa katkı sağladığına inanılmaktadır. Akıllı sözleşmeler vasıtasıyla İslami finansın temeli olan faizsiz finansal işlemler ve anlaşmalar gerçekleştirilebilir.

Blockchain ile kredi derecelendirmesi yapılabilmektedir

İslami hassasiyeti olan kişiler, geleneksel bankalar ileçalışmayı tercih etmemektedir. Bu kişilerin anında bir finansman ihtiyacı olduğunda, sözkonusu bankaların imkânlarından yararlanamamaktadır. Çünkü daha önce bir banka hesapları olmadığı için kredibilite geçmişleri oluşmamıştır. Bu duruma çözüm olarak ise blok zinciri teknolojisi kullanılabilmektedir. Blockchain ile kişilerin kredi derecelendirmesi yapılabilmekte ve ayrıca sistem üzerinden insanların finansman ihtiyaçlarının başka paydaşların sahip olduğu token’lar (kripto paralar) aracılığıyla karşılayabilecekleri bir ortam oluşturulmaktadır.

Blockhain teknolojisinin temeli bitcoin’e dayanır

Blockchain teknolojisinin temelinde bitcoin vardır. Bu teknolojinin kullanım alanını kripto para birimleri ve buna bağlı olarak akıllı sözleşmeler oluşturmuştur. Özellikle İslami ve şer-i hukuk ile yönetilen ülkelerde İslami finans, oldukça önem arz etmektedir ve bu yüzden blockchain teknolojisi ile akıllı sözleşmelerin sunduğu fırsatlar çekicidir. Ayrıca İslami finans standartlarında finansman ihtiyacını karşılamak isteyen kişiler, finansman karşılığında teminat alırken akıllı sözleşmeleri kullanarak süreci otomatik ve güvenilir hâle getirebilir.

Sigortacılık (Tekafül) ve akıllı sözleşmeler  İslami finans sistemine en çok fayda sağlayan alanlardan biri de sigortacılıktır. Tekafül olarak adlandırılan sigortacılık sisteminde, sisteme dâhil olmak isteyen ve sigortalamaya ihtiyaç duyan paydaşlar bir araya getirilir, belirlenen gruplar hâlinde yardımlaşma ve iş birliği temelinde birbirlerini sigorta eder. Günümüzde tekafül sistemleri, bir aracı eşliğinde yürütülmektedir ve aracılara vermiş oldukları hizmet karşılığında bir ücret tahsil edilir. Akıllı sözleşmeler ise tekafül sisteminin işleyişini ve taleplerin işleme konulmasını hızlandırır. Sigortacılık özelinde aracıları ortadan kaldırarak veya minimize ederek paydaşlara sigorta konusunda daha uygun maliyetli hizmetler sunulabilmektedir. Ayrıca aracıların ortadan kaldırılması, yapılan işlemlerin otomatik olarak gerçekleşmesini sağlar. Sonuç olarak İslami finansa uygun sigortacılık sistemi; blockchain teknolojisi temelli akıllı sözleşmeler ile daha şeffaf, düşük maliyetli, aracısız, güvenilir ve çok daha hızlı hâle gelecektir.

Miras hukukunda akıllı sözleşmelerin yeri 

Suudi Arabistan veya İran gibi ülkelerde İslami ve şer-i miras hukuku geçerlidir. Bahsi geçen hukuk ile yönetilen devletlerde miras hukuku, modern miras hukukuna nazaran daha karmaşık olabilmektedir. Bu ülkelerde akıllı sözleşmeler kullanılarak dinî kaidelere bağlı koşullar sözleşmelere kodlanabilir ve işletilebilir. İlgili kişinin ölümünden sonra akıllı sözleşme harekete geçer ve mirasın dağıtımını şeffaf, adil ve güvenilir bir şekilde otomatik olarak gerçekleştirir.

Emanet hesaplarda işlemler kolaylaşır

Akıllı sözleşmeler sayesinde iki taraf arasındaki emanet hesapların değişimlerini izleyen adil bir yapı kurulur. Kişiler arasında şirket hisselerinin satışında koşullu işlemi kolaylaştırmak için akıllı sözleşme kaynaklı emanet hesabı kullanılabilir. Bu hesap aracılığıyla alıcının sözleşme hesabına anlaşılan para tutarını transfer edeceği ve mülkiyetin tamamen devredilmesinden sonra sözleşme fonlarının satıcıya otomatik olarak geçmesi gibi faktörler oluşur. Dolayısıyla akıllı sözleşmeler kullanılarak aradaki otorite kaldırılabilir ve tüm işlemler tamamen akıllı sözleşme teknolojisinin sağladığı imkânlar üzerinden adil ve şeffaf bir şekilde gerçekleşir. Sonuç olarak, blockchain teknolojisine dayalı olan akıllı sözleşmelerin İslami finans dünyasında birçok sektörü çok hızlı bir şekilde değiştirmesi ve dönüştürmesi beklenmektedir.

Sanction Scanner Co-Founder Fatih Coşkun