31.01.2022, 15:11

Dijital Dönüşümde Neobankalar

Neobankalar, namıdiğer dijital bankalar; geleneksel bankaların aksine fiziksel şubeye ihtiyaç duyma- dan, mobil veya web uygulamaları aracılığıyla sadece internet üzerinden müşterilerine hizmet sunan finansal teknoloji girişimleridir. Sayıları her geçen gün artan bu yeni nesil bankalar, klasik bankaların dijital, çevik ve yenilikçi rakipleridir. Motivasyonları mükemmel bir müşteri deneyimi sunarak daha çok müşteriye ulaşmak olan bu bankaların şimdiye kadarki süre zarfında özellikle ödemeler ve para transferleri ekseninde var olan pastayı da büyüterek çok ciddi pay kaptıklarını söyleyebiliriz. Dünya genelinde bazı dijital bankaların ilk zamanlar ödeme kuruluşu olarak faaliyete geçtiklerini, bazılarının klasik bankaların bir alt servisi olarak kurulduklarını, ülkeden ülkeye değişen yasal düzenlemelere göre de gittikçe artan bir hızla daha karakteristik bir ya- pıya evirildiklerini ve klasik bankacılığın dönüşümünde de çok daha belirgin bir şekilde etkili olduklarını artık gözlemleyebiliyoruz. Ödeme kuruluşlarının da zamanla birer neobanka formuna evirilebileceğini veya onun alt bir fonksiyon setini icra eden kurumlar olarak varlıklarını sürdüreceğini tahmin edebiliriz. Terim olarak "neoban- ka” kavramının ilk telaffuz edilişi 2017’de olsa da 2009 yılında yazılım geliştirici ve aynı zamanda bir hedge fon analisti olan John Reich’in Amerika’nın karmaşık olan bankacılık sistemine karşı kurmuş olduğu Simple Bank’ın ilk neobanka olduğunu söyleyebiliriz.

Hâlihazırda İngiltere, dijital bankacılık pazarının en büyük olduğu ülke konumundadır. Bunda İngiltere’nin düzenleyici otoritesinin bu alanın gelişiminde proaktif bir strateji güdüyor olmasının önemli etkisi vardır. Yanı sıra Avrupa, Amerika, Brezilya, Çin ve Güne Kore’de de dijital bankacılık çok aktif ve hızlı bir şekilde gelişmektedir. Ülkemizde de 2022 yılı itibarıyla dijital bankacılık lisansı BDDK tarafından verilmeye başlanacaktır.

Dijital bankacılık COVID-19 pandemi sürecinin en çok ilgi gören ve en hızlı gelişen alanlarının başında gelmektedir. Küresel anlamda neobanka pazar büyüklü- ğünün 2026 yılına kadar yüzde 47’lik bileşik büyüme oranıyla 330 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Ülke bazında bakıldığında Çin’in bu alanda en hızlı büyüyen ülke olacağı tahmin ediliyor. Tüm bu pozitif gelişmelere rağmen neobankaların da artıları ve eksileri bulunuyor. Geleneksel bankaların finansman ve müşteriye verdikleri güven başta olmak üzere neobankalara göre halen birçok avantajları var. Ancak teknolojinin baş döndüren seyrine ayak uydurmaları konusunda neobankalara göre çok daha hantal ve ağır olan sistemlere sahipler ve bu anlamda müşterilerin artan beklentilerine cevap vermekte zorlanıyorlar. Neobankalar geleneksel bankaların yeterli hizmet veremedikleri perakende müşterileri ile küçük ve orta ölçekli işletmelere daha hızlı hizmet ve üstün müşteri deneyimi sunar. Daha yapısal bir ifade ile neobankaların avantaj ve dezavantajlarını aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.
 

Avantajlar
•    Düşük maliyetler: Daha az düzenlemeye tabi olması ve fiziksel şubelerinin olmaması neobankaların mali- yetlerini düşük tutmalarına olanak tanır. Müşterilere sunulan ürünler genellikle daha ucuzdur.

•    Kullanışlılık ve ulaşılabilirlik: Neobankalar, genelde bir akıllı telefon uygulaması vasıtasıyla bankacılık ihtiyaçlarınızın büyük bir kısmını gidermenize olanak sağlar. Klasik bankalardaki gibi müşteri olmak için şubeye gitme, kuyrukta bekleme gibi fiziksel zorluklarla karşılaşmadan internetin olduğu her yerden bankacılık ihtiyaçlarınızı daha hızlı ve kullanıcı dostu arayüzlerle yapmanıza olanak tanımaktadır. Keza uygulama üze- rinde işlem tarihçenizi ve geleceğe dönük tahminleri de gösteren kullanışlı panellerle finansal durumunuzu daha kolay yönetebileceğiniz arayüzlerle dijital okuryazarlığı olan müşteriler için çok daha çağdaş bir hizmet kalitesi sunulmaktadır.

•  Hızlı işlem süresi: Teknoloji yetkinliği ko- nusunda klasik bankalara göre daha güçlü olan neobankalar müşterilerin taleplerine daha hızlı cevap verebilmektedir. Müşteri ediniminde uzaktan dijital kimlik doğrulama tekniklerinin yanı sıra kredi başvurularının değerlendirilmesinde yapay zekâ ve makine öğrenmesi yöntemleri ile müşterinin günlük ekonomik/sosyal davranışı gibi alternatif veri setlerini de kullanarak geleneksel bankalara göre çok daha hızlı bir şekilde müşterinin hesabını oluşturabilir ve müşteri kredibilitesini hesaplayabilirler.

Dezavantajlar
•    Teknolojiye yatkınlık gerektirmesi: Teknolojideki gelişimleri takip etmekten hoşlanmayan kitleler için güncel ileri teknolojiye dayanan hizmetler sunan neobankalarla çalışmak çok istenen bir durum olmayabilir.

•    Daha az düzenleme: Ülke bazlı regülasyon- ların gittikçe gelişiyor olmasına rağmen kü- resel ölçekte neobankaların henüz klasik bankalar kadar olgun düzenlemelere sahip olduğunu söyleyemeyiz. Bunun sonucu olarak daha düşük olgunlukta prosedürler veya olası dolandırıcılık ve hataların çözümlenmesi konuları klasik bankalar kadar güven verici bir noktaya henüz ulaşmış değildir. Bu nedenle neobanka bazında bu konuya verilen öneme bağlı olarak müşterilerin banka seçimi daha da önem kazanmaktadır.

•    Fiziksel banka şubesinin olmaması: Tüm hizmetlerini online platformlar üzerinden veren neobankalar klasik bankaların ATM ağlarıyla entegrasyon sağlasalar bile kimi müşteriler işlemlerini yüz yüze bir fiziksel şube vasıtasıyla yapmayı daha güvenilir bulabilirler. Özellikle nispeten karmaşık olan süreçler için neobankalar çağrı merkezi hizmetlerini sunuyor olsalar bile kimi insanlar doğrudan fiziksel görüşme yapmayı tercih edebiliyor. Sonuç olarak, hâlen bazı dezavantajları olmasına rağmen neobankaların giderek pastadan daha çok pay alacağı, klasik bankacılığın özellikle açık bankacılığın gelişimi ile birlikte daha arka plana çekileceği bir bankacılık dönüşümünün devam ettiği çok aşikardır.

TOM Digital Bilgi Sistemleri Direktörü - Mehmet Telimen

İçeriği Katılım Finans 29. sayısında görüntüleyebilirsiniz. 

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!

Gelişmelerden Haberdar Olun

@