İslami FinTek Nedir?

İslami FinTek kavramı, İslam’a uygun finansal ürün, hizmet ve yatırımların inovasyon ve teknoloji tabanında gerçekleştirilmesi olarak tanımlanmaktadır.

İslami Finansal Teknolojilere Neden İhtiyaç Duyulur?

Daha önceki yazılarımızda dijitalleşme ve yeni teknolojik gelişmeler ile birlikte hayatımızın her alanında yer edinen İslami FinTek ve FinTek kavramlarına yer vererek açıklamaya çalışmış, FinTek’lerin ekosistemdeki yerine ve Bankacılık sistemimizdeki yerine değinmiştik. Mevcut yazımızda İslami Finansal Teknoloji kavramını daha detaylı bir şekilde açıklamaya çalışarak Finansal Teknolojiler içerisinde neden İslami Finansal Teknolojilere ihtiyaç duyulduğunu, bu kavramın neden önemli olduğunu inceleyeceğiz.

Katılım finans alanında hizmet verebilen ve bu prensiplere uygun hareket eden her finansal teknoloji şirketi İslami FinTek içerisinde yer alabilir

İslami FinTek kavramı, İslam’a uygun finansal ürün, hizmet ve yatırımların inovasyon ve teknoloji tabanında gerçekleştirilmesi olarak tanımlanmaktadır. FinTek’lerin İslami olması; zarar vermeden vadetmiş olduğu işlemleri gerçekleştirmeleri, aldatmadan etik bakış açısına sahip bir yaklaşım sergilemeleri, gizli maliyet içermeden ürün portföyü sunmaları, faiz bileşeni olmadan, kumar olmadan ve dinen yasaklanmış ürünleri içermeden İslami finans ürünleri/hizmetleri sunması anlamına gelmektedir. Buradan “İslami FinTek olarak tabir edilmeyen veya ekosistem içerisinde İslami FinTek ekosistem haritalarında yer almayan tüm finansal teknoloji şirketleri gayri İslami oluyor” düşüncesi ortaya çıkmamalıdır.

İslami FinTek, denildiğinde global benzerlerinin aksine şeffaf, iki tarafın da yararına çalışan ve Şer’i-uyumlu şirketler kastedilir. Yukarıda da belirtildiği üzere İslam’a uygun ürünler ve hizmetler üreten, katılım finans alanında hizmet verebilen ve bu prensiplere uygun hareket eden her finansal teknoloji şirketi İslami FinTek içerisinde yer alabilir. Fakat bu ekosistem haritalarında yer alma veya almama kararı bu şirketlere aittir.

İslami FinTek firmaları, İslami finans endüstrisindeki yeni akım büyümeyi temsil etmektedir

İslami FinTek kavramı ile birlikte; teknolojinin İslamisi nasıl olmalıdır, teknolojinin İslamisi mi olur? gibi sorular karşımıza çıkmaktadır. Kısaca açıklayacak olursak; Bir işlem, ürün veya konu tabiatı itibari ile olmasa da şer'i işlemlerle uyumlu olması ya da şer'i kurallara uyumlu yapıya getirilmesi gerekmektedir. İslami FinTek de teknolojinin şer'i kurallara uygun olarak geliştirilmesi sonucu doğan finansal teknolojileri oluşturmaktadır. Dolayısı ile teknolojinin finans ile harmanlanması sonucu şer’i kurallara uygun ürünler, hizmetler, uygulamalar üretilmesi teknolojinin İslamisi kavramını açıklayacaktır. Finansal teknoloji şirketleri İslam’a aykırı bir hizmet, ticari işlem, ürün anlayışı içerisinde kurulmadıkları müddetçe faaliyet sahası İslam’a uygun olduktan sonra İslami açıdan bu şirket veya şirketler uygundur ve İslami FinTek olarak adlandırılabilmektedirler. Kendi özünde ciddi belirsizlikler taşıyan, faiz bileşeni içeren, aldanma veya aldatma riski olan, herhangi bir güvencesi olmayan, İslami kurallara aykırı faaliyet sahası içerisinde bulunan finansal teknolojiler ise İslami FinTek olarak adlandırılamaz.

Özetlemek gerekirse temel çalışma mantığı faizsizlik olan ve faizli işlemlere, spekülatif ve manipülatif işlemlere yer vermeyen ve yer vermesi yasak olan, İslam’a uygun faaliyet sahasına sahip iş alanlarında hizmet üreten girişimler ve şirketler İslami FinTek’tir. Bu finansal teknolojiler ise Müslümanların günlük hayatında pek çok boşluğu doldurmakta ve doldurmaya aday olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yönü ile İslami FinTek firmaları, İslami finans endüstrisindeki yeni akım büyümeyi temsil etmektedir.

Burak Aktürk