05.10.2021, 13:48

Türkiye'de Tedarikçi Finansmanı Faaliyetleri

Türkiye’deki hem fiziki hem de finansal tedarik zinciri çözümlerinin pandemiden az etkilendiğini ve sistemlerin risklere karşı esnek olduğunu söyleyebiliriz.

Platformlar, çeşitli finansman olanakları sunarken aynı zamanda tedarikçilere kolay ve hızlı bir şekilde sisteme katılma ve faturalarını yükleme olanağı sağlamaktadır

Tedarik zinciri finansmanı; operasyonunun merkezinde tedarikçi olan, tedarikçinin fatura verilerinin yüklenmesi ile tedarikçi, alıcı ve finans kuruluşu arasında çok büyük ve hızlı veri akışı sağlayan sistemlerdir. Platformlar, çeşitli finansman olanakları sunarken aynı zamanda tedarikçilere kolay ve hızlı bir şekilde sisteme katılma ve faturalarını yükleme olanağı sağlamaktadır. Tedarikçinin doğrudan finansman yolu ile veya ödenecek faturalarının erkenden seçimine izin vererek finansmana ulaşımı sağlanır.

Sistemin Alıcı Açısından Faydaları:

• Tedarikçilere sunulan ödeme koşullarını işletme sermayesini optimize ederek en uygun hale getirmek.

• Cazip bir finansman çözümü sunarak ödeme koşullarını veya satın alma fiyatlarını müzakere pozisyonunu iyileştirmek.

• Sorunsuz bir süreçle kilit tedarikçilerle iş ilişkilerini güçlendirmek.

• Tedarikçileri finansal olarak destekleyerek tedarik zincirine istikrar sağlamak.

Sistemin Satıcı Açısından Faydaları: 

• Alacakların nakde dönmesi ile işletme sermayesinin iyileştirilmesi, dolaylı olarak stok yönetimine ve şirketin diğer rasyolarına katkıda bulunulması.

• Genellikle alıcının finansal durumunun satıcıdan daha iyi olduğu durumlarda finansman maliyetlerinin iyileştirilmesi ve finansmanın sürekli hâle getirilmesi.

• Ek finansman kaynağı sağlanması.

• Karşı taraf riskini azaltarak daha fazla satma olanağının oluşturulması.

PwC tarafından 2019 da yapılan Tedarik Zinciri Araştırması raporunda Türkiye’de 13 farklı sektörden 67 katılımcının görüşleri değerlendirilmiştir. Katılımcıların yüzde 41’i genel müdür, CFO ve direktör seviyesinde çalışmaktadır. Rapora göre; firmaların kendilerini eksik gördükleri alanlar incelendiğinde, tedarik zincirinde çevikliği arttırıcı ve maliyeti düşürücü sistem ve süreç odaklı yatırımların ağırlığını koruması beklenmektedir. Tedarik zinciri inisiyatiflerinde dijitalleşme ön plana çıkmaktadır. Bu yönelimin pandemi etkisi ile hızla arttığını söyleyebiliriz. Tedarik zincirinde dijitalleşme süreci; üretim ve stok/envanter yönetimi gibi saha operasyonlarından başlamaktadır. Tedarik zinciri liderlerinin yatırım kararlarında dijitalleşmenin önemli bir pay alacağı görülmektedir. Ayrıca ekonomik belirsizlikler tedarik zinciri organizasyonunu etkileyecek en önemli konu olarak görülmektedir. Mc Kinsey’nin 2015 yılı raporuna göre tedarik zinciri platformu temel kullanım sebepleri arasında işletme sermayesi optimizasyonu yüzde 42 ile ilk sıradadır.

Dijital çözümleri kullanmaya dair her türlü gelişme, alacak finansmanında yeni fırsatlar getirmektedir. Bunun örneklerini hem dünyada hem de Türkiye’de görmekteyiz. Ancak pandeminin etkisi ile finansal ve fiziki tedarik zinciri sistemlerinde güvenlik açığı olduğu da ortaya çıkmıştır. 2020 yılında Greensill gibi sistemi sarsan dolandırıcılık vakalarının olması, tedarik zinciri sistemlerinin açık noktalarını net şekilde ortaya çıkartmıştır. Bu kapsamda şirketlerin finansal dayanıklılığının öneminin arttığını düşünüyorum. Cevaplamamız gereken önemli bir soru, tedarik zinciri sistemlerinde alıcının artan tedarik zinciri maliyetine ve kesintilere uğrayabilen finansman kaynaklarına esenliğinin ne kadar yüksek olduğudur. Aynı şekilde fiziksel tedarik zinciri sistemlerinde ürünün bileşenlerinin ne kadar ikame edilebilir olduğu ve eğer üretim girdileri tedarik edilemiyorsa tasarımın bunu çözmek konusunda ne kadar esnek olduğu konuları sistemin pandemi sürecinde önümüze çıkan noktaları olmuştur.  Ancak Türkiye’deki hem fiziki hem de finansal tedarik zinciri çözümlerinin pandemiden az etkilendiğini ve sistemlerin risklere karşı esnek olduğunu söyleyebiliriz.

Son 10 yılda borç finansmanı programları tedarik zincirlerini finanse etmenin popüler bir aracı hâline geldi. Ülke uygulamalarına baktığımızda bankalar ve finansal kurumlar tarafından müşterilerine hizmet verildiği gibi, pastadan neredeyse aynı payı dijital platformlar da almaktadır. Biz FCI olarak üyelerimize iki ayrı çözüm sunuyoruz. Üyelerimiz, FCIreverse ürünü için özel olarak geliştirilmiş ve Demica tarafından desteklenen sistemi kullanabildiği gibi, FCI’ın kendi platformu olan Edifactoring üzerinden de müşterilerine tedarikçi finansmanı hizmeti sunabilmektedirler. Türk FCI üyeleri bu platformlar üzerinden müşterilerine, özellikle satıcı tarafından hizmet sağlamaktadır. Ancak bu tür sistemlerin ülke, sistem ve satıcılarla olan teknik ve diğer entegrasyonlarda çok kolay adapte edilemediğini ve hâlâ işlemlerin başlangıç aşamasında olduğunu söyleyebiliriz.

Tedarik zinciri çözümlerinde İslami bankacılık dışında genellikle fatura ile başlayan işlemler, İslami bankacılıkta sipariş formu ile başlamaktadır

Türkiye örneğine baktığımızda, düzenleyici kurum olan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından Tedarik zinciri finansmanı bir faktoring ürünü olarak tanımlanmıştır. Dünya uygulamasında faktoring, bir alacak finansmanı olarak tanımlanırken, tedarik zinciri finansmanı bir borç finansmanı enstrümanı olarak tanımlanmaktır. Finansal Kurumlar Birliği (FKB) tarafından üyelerine ve diğer kullanıcılara sunulan dijital bir proje de tüm faktoring ürünlerinin dijitalleştirilmesine yönelik Ticaret Zinciri Finansman Sistemi'dir (TZFS). TZFS, finansman maliyetlerini düşürmek ve iş verimliliğini artırmak için tarafları (alıcılar, tedarikçiler, faktoring şirketleri, bankalar, diğer finansal kuruluşlar vb.) birbirine bağlayan bir dizi teknoloji tabanlı iş ve finansman süreçlerinden oluşur. TZFS, 2019'un başında kurulmuş ve Mart 2019'un sonunda finans kurumları ve şirketler tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bankalar ve faktoring şirketleri kendi geliştirdikleri dijital çözümler üzerinden müşterilerine tedarik zinciri hizmeti verirken, FKB’nin sunduğu çözümü de kullanabilmekteler. Ancak Türkiye’de bankalar ile destek hizmetleri sözleşmeleriyle çalışan dijital çözüm şirketleri, faktoring şirketleriyle henüz çalışamamaktadır. Bu konu için 2020’de BDDK tarafından yayımlanan Bilgi Teknoloji Yönetmeliği kapsamında mevzuat altyapısının güçlendirilmesi beklenmektedir.

İslami bankacılık dışı tedarik zinciri çözümlerinde genellikle fatura ile (özel çözümlerde sipariş formu ile başlayan işlemler de görülmektedir.) başlayan işlemler, İslami bankacılıkta sipariş formu ile başlamaktadır. Tüm finansal sistem üzerinde yapılan tedarikçi finansmanı işlemlerinde yapılan ciro ve ciro detayında sistemlerin sahip olduğu veri ise maalesef henüz toplu olarak raporlanma aşamasında değildir.

İçeriği Katılım Finans 27. sayısında görüntüleyebilirsiniz.  

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!

Gelişmelerden Haberdar Olun

@