Türkiye, İslami Finans Konusunda Nasıl Lider Olabilir?
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yakın zaman önce Türkiye’yi İslami ekonomi ve finansın dünyadaki merkezi yapma isteklerini anlattı. Son yıllarda ülkede İslami bankacılık ve finansı geliştirme adımları atılmış, bu çerçevede katılım bankalarının ve Tekâfül şirketlerinin sayısı artırılmıştır. Ancak İslami finansın küresel lideri olmak için Türkiye’nin hâlâ üzerine eğilmesi gereken birçok konu var.
Uluslararası İslami finans sektörüne liderlik etme yolculuğunda alınabilecek örneklerin bir kısmını sıralıyoruz sizler için.
Stratejik hedefler
Hükûmetin belirlediği politik ve ekonomik hedeflerin yanında İslami finans sektörü için de ayrı hedeflerin belirlenmesi gerek. Türkiye’de halihazırda paralel bir bankacılık sistemi işliyor; sistemde konvansiyonel bankalar ile katılım bankaları aynı anda yer alıyor. Ülkedeki katılım bankalarının pazar payını artıracak hedefler belirlenmelidir. Bu hedefe ulaşmak için yeni bankalara lisanslar verilebilir ya da mevcut konvansiyonel bankalarının katılım bankalarına dönüşebileceği ortamlar hazırlanabilir. Konvansiyonel bankaları katılım bankalarına dönüştürme deneyleri birçok yetki alanında başarılı sonuçlar vermiştir. Sıfırdan yeni bankaların kurulmasına kıyasla daha kolay görünen bu süreç, mevcut müşterilerin finansal ihtiyaçlarını Şeri uyum çerçevesinde karşılamalarına olanak sağlarken mevcut konvansiyonel bankalardaki ilişkilerini İslami bankalara taşıma sırasında harcayacakları zaman ve çabayı da azaltacaktır.
Şeri uyumu güçlendirmek
Tüm İslami finans endüstrisi tek bir hedef üzerine kurulmuştur: “Şeri uyum.” Bu hedefle ilgili küçük bir güven eksikliği de İslami finansın özü için en büyük sorunu ortaya çıkarabilir. Bu sebeple İslami kurallar ışığında hareket eden bir kurumun ticari faaliyetlerinin Şeri uyumu gözetmesi en önemli kıstastır. İslami finans dünyasında, Şeri alimlerin çoğunluğunun eleştirdiği yapılar ve işlemler de olmamış değildir. İşte Türkiye tam da bu noktada Şeriat hükümlerinin sosyal ve ekonomik hedeflerine en yakın ürün ve yapıları geliştirebilir, bunların yayılmasına ön ayak olurken de dünyadaki diğer İslami finans yönetimleri için bir örnek oluşturabilir.
ESG yatırımları
ESG, gelişmiş ülkelerdeki finans dünyalarında hiç olmadığı kadar revaçta. Kurumsal yönetişim kavramı değişimden geçiyor. Kurumların “paydaşları için değer yaratma ve kâr maksimizasyonu” hedefleri “tüm paydaşlar için değer yaratma” hedefine dönüşüyor. Finans ve yatırım dünyasında da sözü daha sık geçmeye başlanan ahlaki değerler, etik kurallar ve mesleki davranış kurallarında da benzer bir değişim görüyoruz. Türkiye’deki politika belirleyici güruh da İslami finansı bu alanda geliştirmek ve ESG’lerin temel alındığı ürün ve dokümanların tanıtılması için efor sarf edebilirler.
Syed AbuBakr
Shari`a Yönetim Kurulu Üyesi ve Shari`a Uyum Dairesi Başkanı
Emaan İslami bankacılık-İpek Bankası Pakistan
