Küresel İslami Finans Araştırmalarında Öncü Kurum: ISRA

ISRA Hakkında

İslami Finans Uluslararası Şeri Araştırma Akademisi (ISRA), Malezya Merkez Bankası tarafından 2008 yılında kurulmuştur. Çok sayıda ödüle sahip olan ISRA, dünya çapında İslami finans endüstrisinin önde gelen Küresel Kıdemli Araştırma Akademisi olarak tanınmaktadır. ISRA; uluslararası alanda sıkça atıfta bulunulan ders kitapları, dergiler ve araştırma makaleleri dâhil 200'den fazla İslam hukuku araştırma yayınının yanı sıra İslami finans için tek noktadan çevrimiçi İslam hukuku bilgi havuzu ile popülerlik kazanan I-FIKR portalını oluşturmuştur.

ISRA'nın Türkiye ve diğer yabancı ülkelerle iş birlikler

Özel Sektörün Gelişmesi İçin İslam Kurumu (ICD) Thomson Reuters'ın 2014 yılında yaptığı bir araştırmaya göre, ISRA'nın küresel İslami finans araştırmalarına yaklaşık yüzde 6,2 oranında katkıda bulunduğu belirlenmiştir. ISRA; kurum içi araştırma, iş birliğine dayalı araştırma ve görevlendirilmiş araştırma gibi çeşitli araştırma iş birliklerine sahiptir. Kurum içi araştırma; ISRA araştırmacıları tarafından genellikle endüstrinin ihtiyaçları ve piyasa talepleriyle ilgili konularda üstlenilen çalışmaları ifade etmektedir. İş birliğine dayalı araştırma, her iki tarafça belirlenen bir konuda kurum içi/dışı araştırmacıların ortak çabaları ve farklı uzmanlıklarının bir araya getirildiği araştırma projelerini kastetmektedir. Görevlendirilmiş araştırma, ISRA tarafından belirlenen konulara göre kurum dışından bir şahsa veya taraflara verilen araştırma çalışması anlamına gelmektedir.

Bu araştırma çeşidi, ISRA araştırmacılarının ya da uygulayıcılarının araştırmaya dâhil olabileceği ortak bir yapıda gerçekleştirilebileceği gibi yalnızca görevlendirilen araştırmacı(lar) tarafından da yürütülebilir. Örneğin yakın zamanda yaptırılan Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) Asya ve Pasifik Bölge Ofisi sponsorluğunda UNHCR Mülteci Zekât Fonu şimdiye kadar yürütülen araştırma projelerine bir örnektir. Kurum birçok ISRA ders kitabının tercümesinde Türkiye ile iş birliği yapmaktadır. Örneğin Malezya Merkez Bankası Şeri Standartlarını ve İslami Finans Sistemi ders kitabını Marmara Üniversitesi İslam Ekonomisi ve Finansı Enstitüsü (MÜİSEF) tercüme etme girişiminde bulunmuştur. Ayrıca İslami finans ile ilgili konularda uluslararası bir konferans düzenlemek için ISRA ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi iş birliği yapmıştır. Aynı şekilde Ankara’da yer alan İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) tarafından görevlendirilen ISRA ve RAM Rating Services Berhad, İslami Sermaye Piyasalarında Sukukun Rolü konulu ISRA yayını bir rapor hazırlamıştır.

Malezya'da İslami finansın gelişimine katkıda bulunan en önemli faktörler

Malezya'da İslami finansın gelişimine katkıda bulunan çeşitli faktörler vardır. Ana faktörlerden biri siyasi iradedir. Malezya'nın finans piyasasında, İslami finansın başarılı bir şekilde uygulanmasının temeli olan Hükûmet’in istekliliği ve desteğini, ülkedeki İslami finans kurumlarının işleyişini düzenleyen kapsamlı bir yasal çerçeve izledi. Malezya Merkez Bankası'nın 2019 yılında yayımlayarak uygulamaya başladığı şeri yönetimle daha fazla gelişim kaydedilmiştir. Yeni uygulamaya konulan yapının; yönetim kurulu, şeri komite ve şeri yönetim uygulanmasındaki diğer kilit organların gözetim sorumluluklarını güçlendirdiğini de belirtmek gerekir. Bunun yanı sıra Malezya'daki İslami finans kurumlarının çalışmalarını kolaylaştırmada ve yönetmede altyapının desteklenmesi önemli bir rol oynamaktadır. Aynı şekilde, 2005 yılında Malezya Merkez Bankası tarafından Uluslararası İslami Finans Eğitim Merkezi'nin (INCEIF) ve 2008'de ISRA’nın kurulması, derin şeri anlayışa sahip geniş bir temel yetenek havuzu için küresel talebi karşılamak adına harika girişimlerdi. Bütün bu faktörler, büyüme oranının artmasına ve Malezya'nın İslami finans alanında öncü bir model olmasına katkıda bulunmuştur.

Şeri yönetişim bağlamında global İslami finansın gelişiminin önündeki zorluklar

İslami finans kurumları, kurum içindeki şeri uyum mekanizmalarını güçlendirmek ve ilgili düzenlemelerin şeri kurallara/ilkelere uygun olmasını sağlamak için kapsamlı bir şeri yönetişim çerçevesine sahip olmalıdır. Bunun etkili bir şekilde uygulanması, şeri uyumsuzluk risklerini indirgeyerek paydaşların güvenini destekleyecek ve İslami finans endüstrisinin bütünlüğünü daha da geliştirecektir. Bu da sonuç olarak finansal istikrarın korunmasına katkıda bulunacaktır. Ancak İslami finansın küresel açıdan geliştirilmesi için İslami finanstaki fetva ile hükümler arasındaki uçurumu en aza indirecek bir uyum gerekmektedir. Bu yolla, İslami finans kurumları içindeki şeri kararların kalitesi/doğruluğu güçlendirilecektir. Yanı sıra paydaş güveni ve İslam finans sektörünün bütünlüğü teşvik edilerek finansal büyümenin/istikrarın korunmasına katkıda bulunulacaktır.

İslami Finans Uluslararası Şeri Araştırma Akademisi (ISRA) İcra Direktörü Prof. Dr. Mohamad Akram Laldin

İçeriği Katılım Finans 25. sayısında görüntüleyebilirsiniz. (Küresel İslami Finans Araştırmalarında Öncü Kurum: ISRA)