İklim Geçiş Planlaması Masterclass Serisi Etkinliği Gerçekleşti

 Türkiye Bankalar Birliği (TBB), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) iş birliği ile düzenlenen ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB)’nin panelist olarak yer aldığı etkinlik 4 Nisan 2024 tarihinde düzenlendi. “İklim Geçiş Planlaması Masterclass Serisi” başlıklı etkinliktete; iş dünyasının dayanıklılığının sağlanması, iklim stratejisinin temel unsurları ve önceliklendirilmesi, yeni yeşil ürünler sunma, çok yıllı planlama ve bütçelemenin yanında paydaş katılımı konularını da ele alındı. Türk bankacılık sektörünün alanında uzmanların katılım gösterdiği etkinlikte yerli ve yabancı uzmanlar tarafından verilen İklim Geçiş Planlaması Masterclass Serisi’nin ikinci semineri oldu.

Gerçekleştirilen seminerde alanında uzman önemli isimler sunum yaptı. EBRD Kurumsal İklim Yönetişim Aracısı ve Deloitte Kıdemli Yöneticisi Ottó Sebestyen, “İklim Stratejisinin Temelleri: İş Esnekliğinin Sağlanması, Temel Unsurlar ve Yaklaşımlar ile Paydaş Katılımı ve Önceliklendirme” konusunu ele alırken; EBRD Direktör Yardımcısı ve Kafkasya, Orta Asya ve Türkiye Yeşil Finansal Sistemler Başkanı Ksenia Brockman ise “Avrupa Bankalarının En İyi Uygulamaları ve Örnekleriyle Yeni Yeşil Ürünler Sunma Fırsatları ve Zorlukları”ndan bahsetti. Ardından TBB İklim Riskleri Çalışma Grubu Başkanı Hayri Türkmen, “İklim Stratejisi İçin Çok Yıllı Planlama ve Bütçeleme”yi ele alan sunumunu  gerçekleştirdi.

“BİRLİĞİMİZ DE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇALIŞMALARINI GENİŞ PERSPEKTİFLİ BİR YAKLAŞIMLA YÜRÜTMEKTEDİR”

TKBB Direktörü Fatma Çınar, “Paydaş Katılımı ve Katılım Bankalarının En İyi Uygulamalara Sahip Yenilikçi Yeşil Ürünleri İçin Birliğin Etkinleştirici Rolü”başlıklı sunumunu gerçekleştirdi. Çınar, “Sürdürülebilirlik ile İletişim” başlıklı konuşmasında; katılım bankacılığı, temel değer ve prensipleriyle sürdürülebilir finans ilkelerinden Türk katılım bankacılığı sektör paydaşlarının da sürdürülebilirlik faaliyetlerini kurum stratejilerinin merkezinde konumlandırılmasına kadar birçok konuyu ele aldı. Ayrıca Çınar, “Hem üye bankaların faaliyetlerini hem diğer paydaşları kapsayan çok boyutlu bir bütünleşik sürdürülebilirlik yaklaşımına sahip olan Birliğimiz de sürdürülebilirlik çalışmalarını geniş perspektifli bir yaklaşımla yürütmektedir.” ifadelerini kullandı.

Katılım Finans ve sürdürülebilirlik ilişkisinin aktifleştirmesindeki amaçları aktaran Çınar, IsDB ve UN vizyonunda Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına 2030 yılına kadar ulaşılabilmesi için SKA'lara destek olunması gerektiğini vurguladı. Sürdürülebilir finansın kalkınmadaki rolüne destek olmanın, toplumsal faydayı gözetmenin, farkındalığı arttırmanın ve finansal kapsayıcılığı artırmanın öneminin aktaran Çınar, sunumunda sürdürülebilirlik faaliyetlerine ve uluslararası iş birliklerine de değindi.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK FAALİYETLERİ VE ULUSLARARASI İŞ BİRLİKLERİ OLDUKÇA ÖNEMLİDİR

İklim Geçiş Planlaması Masterclass Serisi’nin ikinci seminerinde konuşmalarına devam eden TKBB Direktörü Fatma Çınar, 2021 yılında Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) İstanbul Uluslararası Özel Sektör Kalkınma Merkezi (IICPSD) ve Birliğimiz Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin (SKH) etkin bir şekilde uygulanması ve gerçekleştirilmesi için İslami finanstan faydalanma konusunda iş birliği yapılması üzere mutabakat zaptı (MoU) imzalandığını dile getirdi.

Çınar, “2021 yılında Cibuti'deki İslami mikro finansın gelişimine katkıda bulunmak için katılım finans iş ve süreç modelleri ve yasal yapısı hakkında Cibuti'deki yerel paydaşlara UNDP'nin uygulayıcı ortaklığı ile bilgi, beceri ve teknik bilgi aktarımı sağlamak amacıyla Cibuti Sanayiden Sorumlu Ekonomi ve Maliye Bakanlığı ile (MEFI) MoU imzalandı. 2021 yılında, Birleşmiş Milletler ve İslam Kalkınma Bankası (IsDB) iş birliği ile düzenlenen, “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına (SKA’lar) Ulaşma Aracı Olarak İslami Sosyal Finansman” başlıklı seminere Birliğimizden bir temsilci konuşmacı olarak katılarak G20 Müslüman çoğunluklu ülkeler arasında Türkiye’deki katılım bankalarının SKA’ların desteklemek için yürüttüğü sosyal finans çalışmalarından bahsedildi.” şeklinde konuştu.

İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İş Birliği Daimi Komitesi (İSEDAK) nezdinde yürütülen sosyal finans alanındaki müzakere programlarından 25 Kasım 2022 tarihinde TKBB, İslam Kalkınma Bankası (IsDB) Kuala Lumpur Mükemmeliyet Merkezi (KLCoE) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) iş birliğinde 8. Dünya Helal Zirvesi etkinliğinde ‘’Innovations in Islamic Social Finance: Opportunities for Türkiye’’  isimli bir panel düzenlenmesine kadar farklı konuları ele alan Çınar, “2022 yılı Haziran ayında Mısır’da düzenlenen İslam Kalkınma Bankası Grubu’nun “Pandeminin Ötesinde: Dayanıklılık ve Sürdürülebilirlik” teması altında gerçekleşen yıllık toplantısında TKBB’nin dünya çapında ilk uygulayıcısı olduğu UNDP “Massive Open Online Course (MOOC): Islamic Finance for Sustainable Development Goals” isimli online eğitim projesinin lansmanına da katılım gösterildi.” ifadelerine yer verdi.

Eğitimin UNDP IICPSD, IsDB ve İngiltere Durham University Business School iş birliği ile gerçekleştirildiğini aktaran Çınar, “kalkınma profesyonellerinin ve İslami finans paydaşlarının sürdürülebilir kalkınma ve İslami finans konularında kapasitesini geliştirmek için tasarlanmış bu alandaki ilk online kurstur.” diye konuştu.

5 modülden oluşan ve kurs eğitmeni olarak 11 ülke ve 3 kıtadan 27 uluslararası kabul görmüş uzmanın bir araya getirildiğini, ücretsiz olarak hem IsDBI'nin EdX kanalında hem de UNDP'nin Learning for Nature platformunda yayınlandığını dile getiren Çınar, ayrıca SDG Academy Library'de de eğitime ilişkin öğrenme videolarının da bu eğitim programında yer aldığının önemini vurguladı.

COP 28’İN VE COP 29 PANELLERİNDE TKBB’NİN ETKİNLEŞTİRİCİ ROLÜ AKTARILDI

TKBB’nin, Aralık 2023’te Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kentinde gerçekleşen COP 28'de "İnanç Temelli Yatırım ve Etki Yatırımının Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile Uyumu" başlıklı panelde yer aldığını aktaran Çınar, “Panelde, katılım bankacılığı ve etki yatırımcılığının SKA'lar ile uyumunun iletişimi için Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin etkinleştirici rolünden bahsedildi ve sürdürülebilir finansın İslami finans ilkeleri ile içselleştirilmesi ve uyumu için önemli kilometre taşları en iyi uygulamalar olarak paylaşıldı.” diye konuştu.

TKBB’nin, COP 29’da ise İslami finans, sürdürülebilir finans ve etki yatırımları konularında yürüttüğü ortak çalışmalara yer vereceğini dile getiren Çınar, “COP29 programı kapsamında Birliğimiz, The Global Ethical Finance Initiative (GEFI) ve The Islamic Finance Council UK (UKIFC) ile ortak çalışmalar yürütmek için ön mutabakat sağlamıştır.” dedi.

2021 yılında Malezya merkezli INCEIF üniversitesi ile iş birliği yapılarak “Value-Based Intermediation” konulu webinardan 6 Mart 2023 tarihinde Green for South tarafından hazırlanan "İklim Finansmanı Hazırlık Endeksi 2023" başlıklı raporun lansmanına kadar çeşitli konulara sunumunda yer veren TKBB Direktörü Fatma Çınar, “BDDK ve SPK gibi önemli kamu otoritelerinin de katılım ve katkı sağladığı lansman, iklim finansmanı konusunda yeşil finans düzenlemeleri, iklim risk yönetimi, etki ölçümü- raporlaması ve sera gazı muhasebesi gibi güncel konuların tartışıldığı yuvarlak masa toplantısı nihayete erdirilmiştir.” ifadelerini kullandı.

YEREL PAYDAŞLARLA YÜRÜTÜLEN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK FAALİYETLERİ ELE ALINDI

Yerel paydaşlarla yürütülen sürdürülebilirlik faaliyetlerinde Etki Yatırım Danışma Kurulu (EYDK)” iş birliğinde İnanç Odaklı Yatırımlar ve Etki Yatırımlarının Hizalanması” çalışma grubu toplantısı düzenlendiğini aktaran Çınar, “ilgili çalışma grubu toplantısında COP28 çıktıları, uluslararası iyi uygulama örneklerinin paylaşılması, paydaş ekosisteminin belirlenmesi, alternatif finansman enstrümanlarının detaylandırılması gibi konular ele alınmış olup ilerleyen dönemlerde gerçekleştirilen çalışmalar ile ilgili rapor yayımlanması planlanmaktadır.” şeklinde konuştu.

“Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) yetkililerinin katılımı ile TBB nezdinde Sürdürülebilirlik Alt Çalışma Grubu ve ısı haritası metodolojileri/yeşil varlık oranı oluşturma çalışmalarını takip edilmektedir.” ifadelerine yer veren Fatma Çınar, T.C Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından oluşturulan, “Finansal Sektör Geliştirme Çalışma Grubu” ve Yeşil Finansman İhtisas Çalışma Grubu’nun düzenlemiş olduğu toplantılara katılım sağlandığını ve talep edilen bilgi ve görüş istekleri yanıtlandığını vurguladı.

TKBB Direktörü Çınar, 2023 yılında Kamu Gözetimi Kurumu (KGK) ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) iş birliği çerçevesinde katılım bankaları çalışanlarına sürdürülebilirlik standartları hakkında farkındalık programı düzenlenmiş olup 25 Nisan 2024 tarihinde KGK yetkilileri tarafından Türk Bankacılık sektörü için TSRS ve TSRS uygulama kapsamı hakkında eğitim gerçekleştirileceğini aktardı.

TKBB’NİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK FAALİYETLERİ AKTARILDI

“Katılım Bankaları faaliyet raporunda sürdürülebilirlik için özel bir bölüm açıldı ve 2021 yılından itibaren katılım bankaları konsolide bir şekilde sürdürülebilirlik faaliyetlerini raporlamaktadır.” diye belirten Çınar, TKBB’nin resmî web sitesinde 'Sürdürülebilirlik' alanına yer verileceği ve  üye bankaların yapmış olduğu faaliyetleri, düzenleyici ve denetleyici kamu kurumlarının düzenlemelerini ve güncel gelişmelerin bu alanda yer aldığını ve gelişen süreçte güncelliğini koruyacağını aktardı.

Çınar, TKBB’nin amacını sürdürülebilirlik bilincini arttırmak olduğunu söyledi. Bu amaca yönelik Birliğin, sürdürülebilirlik eğitim modülleri geliştirdiğini ve 2024 eğitim döneminde de iklim riski ısı haritası metodolojilerini ve TSRS1 ve TSRS2 kapsamına ilişkin eğitim planlamaları yapılmaya devam edildiğini belirtti.

“BDDK’dan alınan ‘Sosyal Finans’, ‘Sürdürülebilir Finansman Mimarisi’, ‘Yeşil Dönüşümün Finansmanı’ konulu eğitim içeriklerinin videolaştırılma süreci devam etmekte olup ilerleyen dönemde Birliğin LMS platformunda eğitim modüllerinin kamuoyuna açılması hedeflenmektedir.” diye konuşan Çınar, yeşil finansla ilgili çalışma, düzenleme, sunum, etkinlik duyurusu ve verilerinin tek bir internet sitesi (portal) üzerinden İngilizce olarak paylaşılmasına binaen TBB ile ortak bir çalışma yapıldığını dile getirdi. Çınar, “Birliğimiz üyesi bankalar bu portala ilişkin talep edilen görüş ve değerlendirmelerini paylaşarak destek olmuşlardır.” dedi.

TÜRKİYE’DEKİ DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURULUŞLAR İLE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER

Fatma Çınar, Katılım Finans Strateji Belgesi’ni şöyle anlattı: Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından yayınlanan Katılım Finans Strateji Belgesi, katılım finans çatısı altında yer alan tüm sektörler, ürünler ve hizmetleri kapsayan ve katılım finansı bir bütün olarak geliştirmeye yönelik stratejik çerçevenin çizildiği bir belge olup 'Katılım Sosyal Finans' (KSF) sistemini oluşturan Vakıflar (katılım esaslı), Zekât, Karz-ı hasen (güzel borç), Katılım esaslı mikrofinans uygulamalarının gelişmesi yönünde değerlendirmeler ve yol haritası içermektedir. Strateji belgesinde 'Sürdürülebilirlik Perspektifinden Katılım Finans' alanına yer verilmiş ESG Odaklı Yatırım, SRI Odaklı Yatırım, Etki Yatırımı, Dünyada İslami Yeşil Finans, İslami Yeşil Finans Kapsamında Kurumsal Yönetişim Mekanizmaları ve Türkiye’de Yeşil Finans konuları detaylandırılmıştır.

“Sürdürülebilir Bankacılık Strateji Planı (2022-2025) çerçevesinde koordinatör kurum BDDK, sosyal finansman faaliyetlerinin geliştirilmesi için olanaklar araştırılması, katılım finans sistemi ve katılım fintekler kapsamında sosyal finans uygulamalarının arttırılması için çalışmalar yapılması görevinde sektörümüzün rolü vurgulanmıştır.” diye konuşan Çınar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından finansal mimari ve altyapının geliştirilmesi çalışmaları kapsamında Birliğimiz;  sosyal finans alanında Zekat  ve Karz-ı Hasen, tasarruf bilincinin geliştirilmesi konusunda Hac Fonu çalışmaları üzerinde durmaktadır. Karz-ı Hasen çalıştayı gerçekleştirilmiş olup 15 Nisan 2024 tarihinde Hac Fonu Çalıştayı gerçekleştirilecek, çıktıları üzerinden çalışmalar devam edecektir.” ifadelerini kullandı.

DÜZENLENEN KARZ-I HASEN ÇALIŞTAYI HAKKINDA BİLGİLER VERİLDİ

Birlik koordinasyonunda, MÜSİAD Karz-ı Hasen Sandığı, İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM), İslam İktisadı Araştırma ve Uygulama Derneği (İKSAR) ve Karz-ı Hasen Vakfı'nın ortaklaşa organize ettiği "Karz-ı Hasen Çalıştayı"nın 9 Mart 2024 tarihinde Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Merkezi'nin ev sahipliğinde gerçekleştirildiğini söyleyen Çınar, Ticarî amaçlardan ziyade, sosyal ve kalkınmacı amaçlar güden, sosyal faydanın maksimizasyonunu esas alarak, reel ekonomiye odaklanmış, sosyo-ekonomik açıdan sürdürülebilir büyümeyi esas alan karz-ı hasen modeli ile SKA 8 (İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme) ve SKA 1 (Yoksulluğa Son) amaçlarına destek olmayı hedeflediğinin altını çizdi.

TÜRKİYE’NİN İLK YEŞİL SUKUK İHRACINI EMLAK KATILIM GERÇEKLEŞTİRDİ

Türkiye Emlak Katılım Bankası A.Ş. 10 Kasım 2021 tarihinde, 371 gün vadeli, 51.8 milyon TL tutarlı Türkiye’nin ilk yeşil sukuk ihracını gerçekleştirdiğini dile getiren Çınar, yeşil sukuk ihracından elde ettiği fonunun yüzde 50’si temiz ulaşımda, yüzde 29’unu geri dönüşüm/atık yönetiminde, yüzde 22’sini ise yenilenebilir enerji projesinin finansmanında kullanıldığını aktardı. Çınar, “Türkiye’de gerçekleşen yeşil sukuk ihraç değeri 1 milyar 426 milyon ₺ değerindedir.” dedi.

Emlak Katılım tarafından Kasım 2023 tarihinde ihracını gerçekleştirdiği toplam 500.000.000 TL nominal tutarlı Yönetim Sözleşmesine Dayalı Yeşil Kira Sertifikası ihracı kapsamında Fon Kullanım ve Etki Raporu yayımlandığını aktaran Fatma Çınar, “Söz konusu rapora göre; finansmanı gerçekleştirilen yeşil binalarla 10.320 ton karbon salımının ve 9.754 ton su tüketiminin önüne geçilmiştir.” şeklinde konuşarak şöyle devam etti: Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası, tarım sektöründe kullandırılmak üzere 50 milyon TL tutarında Türkiye'nin ilk sosyal sukuk ihracını gerçekleştirmiştir. Türkiye’nin ilk sosyal sukuk ihracı olma özelliği taşıyan sukuk, bütüncül ve sosyal katkısı hedeflenmiş bir iş modeliyle sermaye piyasaları açısından bir ilki teşkil etmektedir.

Kuveyt Türk Katılım Bankası, Türkiye’nin ve Kıta Avrupası’nın ilk sukuk işlemini 2010 yılında hayata geçirerek 2021 yılında, katılım finans ilkeleri doğrultusunda “Global Sürdürülebilir Tier 2 Sermaye Benzeri Sukuk İhracı” gerçekleştirdiğini anlatan TKBB Direktörü Fatma Çınar, “Sürdürülebilir sukuktan elde edilen kaynak, yenilenebilir enerji finansmanı başta olmak üzere yeşil ve sosyal proje finansmanlarında değerlendiriliyor.” ifadelerini kullanıp gelen katılımcılara teşekkürlerini sunarak sunumunu sonlandırdı.