Türkiye Katılım Bankaları Birliği ve Dünya Altın Konseyi’nin katılımıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ev sahipliğinde 21 Şubat’ta İstanbul’da Grand Hyatt Otel’de “İslami Finansta Altın” adlı bir seminer düzenlendi.
AAOIFI Genel Sekreteri Dr. Hamed Merah ve Dünya Altın Konseyi Direktörü Kurtuluş Taşkale Diamondopulos gibi önemli isimlerin panelist olarak duyurulduğu seminerde, Türkiye’den de TCMB Başkan Yardımcısı Erkan Kilimci, Kuveyt Türk Denetleme ve Murakabe Müdürü Dr. İsmail Halitoğlu ile Kuveyt Türk Bireysel Pazarlama Müdürü Seda Yılmaz yer aldı.
Daha önce TKBB ve katılım bankaları uzmanlarıyla yapılan çalıştay sonrasında, Bahreyn’e gidilmiş altının Türkiye’deki uygulaması ile ilgili bilgi paylaşımı AAOIFI kurullarına iletilmek suretiyle gerçekleştirmişti.
Sonrasında AAOIFI Altın Standardını yayınladı. Bu sefer de TCMB öncülüğünde Dünya Altın Konseyi ve TKBB şemsiyesi altında katılım bankacıları temsilcileri, AAOIFI’nin yayınladığı standardı karşılıklı müzakere etme imkanı buldu.
Merkez Bankası tarafından da “altın standardı”nın Türkçesi, katılımcılarla paylaşıldı.
Altın Ticareti Yapabilmenin Standartları
Türkiye’de Tanıtıldı Dünya Altın Konseyi, uzun zamandır üzerinde çalıştığı ı İslami şartlara uygun altın ticareti yapabilmenin standartlarını bu çerçevede anlattı. 7 bin yıllık geçmişi olan altın madeni bir değişim ve değer aracı olarak kullanılmaya devam ediyor. Bu kadar kadim bir geçmişi olan bu ticaret aracının ise günümüz ekonomik sisteminde daha etkili kullanılmasının yolları aranıyor.
Bu arayışın sonuçlarını anlatmak için Türkiye’ye gelen Dünya Altın Konseyi Direktörü Kurtuluş Taşkale Diamondopulos, “Altın piyasasının en likit, en etken olması ve müşterilerinin en aktif şekilde hareket etmesi için çalışıyoruz.” diyor.
Yani bir yatırım aracına dönüşen altının İslami açıdan şüpheye yer bırakmadan ticaretinin yapılabilmesi için yeni standartlar belirlediklerinin haberini veriyor. Peki, bu standartlar neyi sağlayacak?
Taşkale Diamondopulos, İslami finansmana dönük talebin çok arttığını ve altının helal bir emtia olarak kullanılmasının çok önemli olduğunu söylüyor.
Dünya Altın Konseyi’ni, bu çalışmayı yapmaya iten sebep altının para birimi olarak İslami standartlara uymasına rağmen, yatırım aracı olarak kullanılmasında İslami standartların bulunmaması etkili olmuş. Altında talebin Asya’ya doğru kayıyor olması da bu çalışmanın başka bir nedeni. Altın üzerine şimdiye kadar İslami standartlar ortaya konulamadığından Orta Doğu’nun altın yatırımına olan ilgi hep düşük kaldı.
Güvenli bir liman olan ve riski çok düşük olan altının İslami standartlara uygun portföylerde yüzde 4 oranında kendine yer bulması ise bu ilgisizliği açıklıyor. Bu nedenle altın ticaretinin İslami hükümlere uygun hâle getirilmesi bu emtianın bir yatırım aracı olarak etkin bir şekilde kullanılacağı beklentisini arttırıyor.
Türkiye’de Merkez Bankası Altına Destek Veriyor
Türkiye ise altının yatırım aracı olarak kullanılabilmesi için doğal bir ortam sunuyor. Çünkü Türkiye’de altının tarihi ve geleneksel bir önemi var. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Erkan Kilimci, “Türkiye’de gelenekler fiziksel olarak altın talebini kendiliğinden oluşturuyor.” diyor.
Bunun açıklamasını da geleneklerimizde altının fazlasıyla kullanıldığına ve bu nedenle de doğal bir talebin ortaya çıkmasına dayandırıyor. Benzer bir durum örneği Hindistan’da da geçerli. Yaz aylarında düğün sezonlarında altına olan talep doğal bir şekilde artıyor. Bu da altın talebinin Asya’ya doğru kayıyor olmasını destekleyen sebeplerden sadece bir tanesi. Dünyada üretilen altının yüzde 43’ü mücevher, yüzde 15’i altın para, yüzde 37’si elektronik ve yüzde 5 dişçilik alanında kullanılması da mücevhere olan ilgiyi rakamsal olarak açıklıyor. Yeniden Türkiye pazarına döndüğümüzde Türkiye’nin bugüne kadar yapmış olduğu ithalat ve ihracata bakıldığında ciddi bir miktarda altının hane halkında olduğu görülüyor.
Kilimci, Merkez Bankası belirli zorunlu karşılıkları altın olarak tutmaya izin verince yurt içindeki bu altının toplanmasını sağladıklarını söylüyor ve finansal sisteme kazandırılan altınların daha sonra o güne göre getirisi daha yüksek olan başka araçlarla değiştirilebildiğini ekliyor. Bankaların altın toplamak için altın günleri düzenlemesi de bu yastık altı denilen altınların sisteme kazandırılmasında etkili bir yol oldu.
Bu altınların sisteme sokulmasında epey yol kateden Kuveyt Türk’ün Bireysel Pazarlama Müdürü Seda Yılmaz, müşterilerinin kolayca altın alabilmesi için ATM’lere altın koyduklarını ve her şubelerine kolaylıkla altın hesabı oluşturabildiklerini; aktif ve kesintisiz olarak bu hesaplarını kullanma imkânı sunduklarını söylüyor. Yılmaz da İslami şartlara uygun olarak altını fiziksel olarak tuttuklarının altını çiziyor.
Altının Fiziksel Olarak Karşılığı Olmak Zorunda
Altınla ilgili en önemli konu fiziksel olarak karşılanabiliyor olması. Amenie Grubu Başkanı Dr. Daud Bakar, altın ticaretinin ana hükmünün alınan kadar karşılığının verilmek zorunda olduğunu söylüyor. Yani altının fiziksel olarak karşılığının sağlanması ya da fiziksel olarak transferinin de gerçekleşmiş olması gerektiğinin özellikle altını çizen Bakar ekliyor, “Altın ve para transferinin arasındaki temel fark fiziksel alınıp verilmesi ile alakalıdır. Altın fiziksel bir emtiadır ve online olarak döviz alıp satabilme durumumuz varken bu durum altında çetrefilli bir hâl alıyor. Çünkü fiziksel olarak nakliyesi sıkıntılıdır.”
Yani Bakar’ın bu söylemine göre İslami hükümler çerçevesinde mutlak bir şekilde altının fiziksel olarak bir karşılığının olması gerekiyor. Öte yandan Bakar, altının başka metallerle karışımına da dikkat çekiyor ve bu metaların altın sayılabilmesi için de içerilerindeki altın oranlarının yüzde 50’den aşağıya düşmemesi gerektiğini söylüyor. Bakar’ın bütün bu değindiği noktalar işte altın için oluşturulan standartlar içerisinde yer alıyor.
Altına altın bir gelecek sunmak için hazırlanan bu standartlar İslami hükümlere uygun olduğundan da altına olan yatırımın artacağı öngörüsü ağırlık kazanıyor. MB Başkan Yardımcısı Kilimci’nin söylediği gibi de altın kredi riski bulunmadığından, bir ulusun elinde tuttuğu en güvenli varlıklar
