Kitlesel fonlamanın altyapısı

Yatırım süreçlerinin dijitalleştirilmesi ihtiyacından doğan Paya Dayalı Kitle Fonlaması, teknoloji ve internetin yaygınlaşmasıyla her geçen gün daha çok yatırımcı ve girişimcinin odağı haline gelmektedir. Yeni olan bu sistemin düzenlendiği Kitle Fonlaması Tebliği (III – 35/A.2) uyarınca sistemin doğru bir şekilde çalışması hususunda SPK, MKK, Takasbank vb. kuruluşlar ile platformlar el ele çalışmaktadır. Fon arama sürelerinin uzaması ve minimum yatırım tutarı bariyerleri sebebiyle istenen yatırımın toplanamaması gibi sebepler kitle fonlamasının temellerini atmış olsa da, Paya Dayalı Kitle fonlaması girişim şirketlerine sağladığı faydalarla kayda değer bir fonlama alternatifi olduğunu kanıtlamıştır.

Kitle Fonlaması dijital altyapısı sayesinde, Türkiye’de girişimcilik ekosisteminin yoğunlaştığı şehirler olan İstanbul, Ankara ve İzmir dışındaki şehirlerimizden de çeşitli girişim şirketleri platformlar üzerinden başvuru yaparak fon toplayabilmektedirler. Bu da fona olan erişimi herkes için artırarak coğrafi kapsayıcılığı da beraberinde getirmektedir. Platformlar aracılığıyla kolaylıkla başvuru yapan girişimler böylelikle bulundukları konumdan bağımsız olarak eşit kriterlere göre değerlendirilmektedir. Bölge sınırlaması olmadan fonlanabilen bu girişimlere yatırımcılar da dünyanın herhangi bir yerinden yatırım yapabilmektedirler.

Kitle fonlamasının girişimcilere olan faydalarından en önemlisi, bu fonlama yönteminin diğer yatırım alma yön temleri ile birlikte kullanılabilir olmasıdır. Bir Venture Capital (Risk/Girişim Sermayesi) veya melek yatırımcıdan alınacak yatırıma ek olarak kitlenin de dahil olması potansiyel olarak yatırım sürecini hızlandırarak yatırım turunun kapanmasını kolaylaştırmaktadır. Diğer yatırım alma yöntemlerine alternatif olmasının yanında Paya Dayalı Kitle Fonlaması erken aşama girişimlerin yatırım aldıkları diğer kaynakları (friends&family, angel investors, venture capital vb.) da kapsayıcı bir rol de üstlenmektedir. Fonlamanın tamamının dijital ve şeffaf bir platform üzerinden yapıldığı bu yöntemde, fonlama oranının ve toplanan fon miktarının anlık olarak görüntülenebilmesi, FOMO (Fear of Missing Out) yaratarak, mevcut yatırımcıların yatırım tutarlarını arttırmasını veya kararsız yatırımcıların yatırım kararı almasını sağlayabilmektedir.

Kitle Fonlaması, finansmanda demokratikleşme ve şeffaflığı da beraberinde getirmektedir. Artan yatırımcı sayıları ile birlikte büyük yatırımcıların imtiyazlarının azalması girişimcinin elini güçlendirmekte ve yönetimde girişimcilerin hâkimiyetini arttırmaktadır. Girişimin değerlemesinin ve iş modelinin kitleler tarafından onaylanmış olması da yatırımcıların gözünde olumlu bir etki yaratmaktadır.

Kitle Fonlaması Kampanyası sürecinde yatırımcının karar mekanizmasını etkileyen, Bilgi Formu, Fon Kullanım Raporu, Girişimci Özgeçmişleri, SWOT Analizi, Finansal Raporlar, Yatırımcı Sunumu vb. belgelerin platformlarda yayınlanması, girişimin due diligence sürecinin çok daha kolay ve anlaşılabilir olmasına ve yatırımcıların girişimin tüm detaylarına hâkim olarak yatırım yapabilmesini sağlamaktadır.

Platformlar üzerinden girişimleri detaylıca inceleme imkânına sahip olan yatırımcılar ve potansiyel kullanıcılar sağlıklı geri bildirimler verebilmekte ve girişimciler bu geri bildirimleri hem ürün/hizmetin iyileştirilmesinde hem de iş modelinin gelişiminde kullanmaktadırlar. Alanında deneyimi ya da faydalı olabilecek iş bağlantıları olan yatırımcılar, girişim şirketlerine, büyümeleri adına farklı katma değerler sunabilmektedirler. Her yatırımcı profilinin olası bir müşteri haline gelmesi de Kitle Fonlamasına girişimin kaynağa erişebilmesi dışında müşteri edinimi konusunda da avantaj kazandırmaktadır.

Kampanya süreci boyunca devam eden pazarlama çalışmaları da girişim şirketine sağlanan diğer bir faydadır. Sosyal medya ve geleneksel medya üzerinden yapılan canlı yayınlar, kampanya videosu, reklam içerikleri vb. faaliyetler girişimin bilinirliğini artırarak, yatırımcıları ve potansiyel müşterileri/kullanıcıları projeye çekmektedir. Özellikle son kullanıcıya yönelik ürün ya da hizmetler sunan girişimlerin kampanya tanıtımları ciddi bir kitleyi beraberinde getirmektedir. Girişimin büyümesi ve gelirlerinin artması yatırım yapmış olan yatırımcılara da katkı sağlayacağından, yatırımcılar yatırım tutarlarından bağımsız olarak girişime aidiyet duymakta ve çevresine girişimden bahsederek WOM(Word of Mouth) yaratmakta ve müşteri edinimine destek olmaktadır.

Ülkemizde henüz ikinci yılını doldurmamış olan ancak büyük bir ivme ile büyüyen Paya Dayalı Kitle Fonlaması, çok kısa zamanda girişimcilere yüksek katkılar sağlamış ve Türkiye girişimcilik ekosistemi içinde önemli bir yer elde etmiştir. Girişimlere, yeni ve kolay bir yatırım alma çeşidi ve yatırımcılara alternatif bir yatırım enstrümanı haline gelen Kitle Fonlaması sisteminin gelecekte de hem yatırımcılara hem girişimcilere önemli katkıları olacağını öngörmek yanlış olmayacaktır.

Kerem Özten
StartUp Burada Yatırım Komitesi Üyesi