Sürdürülebilir Kalkınma ve Katılım Finans

Türkiye’deki katılım bankacılığı sektörü 37 yıldır sürdürülebilir ve istikrarlı bir şekilde büyüyen, küresel piyasalarla yakın işbirliği içinde çalışan bir sektör olup reel sektörü ve sürdürülebilir kalkınmayı desteklemeyi amaçlamaktadır. Kâr/zarara katılma esasına dayalı olarak çalışan katılım bankaları, bu sistemin ve sağlıklı fon kullandırma yöntemlerinin doğal bir sonucu olarak yaşanan mali ve ekonomik krizlerden daha az etkilenen bir yapıya sahiptirler. Reel ekonomiye bağlı ticaret, ortaklık ve risk paylaşımı gibi esasları bünyesinde barındıran katılım bankacılığı sistemi, Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir büyümesi ve sağlam bir tabanda genişlemesi hedefleri doğrultusundaki politikaları ile özellikle KOBİ’lerin ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda finansman sağlamayı 2020 yılında da sürdürmüştür. Katılım bankalarının toplam KOBİ Finansmanı hacmi, 2019 yılındaki 39.5 Milyar TL’den 2020 yılında 71. Milyar milyon TL’ye çıkarak %79,9’luk bir artış kaydetmiştir.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı () İstanbul Uluslararası Özel Sektör ve Kalkınma Merkezi (IICPSD) ile 2021 yılının ilk çeyreğinde TKBB, mutabakat zaptı imzalayarak, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) için İslami finanstan faydalanılması konusunda işbirliği ve ortaklık girişimleri hedeflemektedir. Bu işbirliği kapsamında, SKA hayata geçirilmesinde İslami finanstan faydalanmanın yanı sıra hâlihazırda faaliyet gösteren girişimlerin desteklenmesi ve yeni işbirliği fırsatlarının keşfedilmesi konusunda ortak hareket edilmesi hedeflenmektedir. İslami finans ve etki yatırımı arasında köprü kurmaya yönelik olan bu işbirliği, İslami finans ve etki yatırımcılığındaki uygulamalar, veriler ve teknik bilgilerden faydalanarak yeni pazarlarda İslami finansın gelişimini destekleyecektir.

Etki yatırımı ve katılım finansmanı, finansal getirinin yanı sıra olumlu sosyal etki arayışındadır ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nı destekleyen projelerin finanse edilmesinde önemli bir kaynak olduğunu kanıtlamıştır. Katılım finans prensipleri ile etki yatırımı paylaşılan ahlaki ve sosyal değerleri ile Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları için yenilikçi finansmanın iyi bir örneği olarak yatırımcıların ilgisini çekmektedir. Etki yatırımı ve katılım finansmanı arasındaki bu yüksek sinerji, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına yönelik ilerlemeyi hızlandırma potansiyeline sahiptir. Söz konusu etkileşim ve değerin önemine vurgu yapan TKBB, 2021 yılında önemli gelişmelere imza atmıştır. TKBB Mayıs 2021 tarihinde kurulan Etki Yatırımı Derneği Danışma Kurulu’nda temsil edilmektedir. Türkiye’de finans sektöründe farkındalığı artırılması gereken bir konu olan etki yatırımcılığı alanında TKBB ve UNDP, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları için etki yatırımı ve katılım finansı konu alan ortak bir eğitim programı düzenleyerek katılım bankalarının ilgili ekiplerine bu alanda kapsamlı bilgilendirme yaptı. Bu gibi eğitim programları Türkiye ve yurt dışında önümüzdeki dönemde yaygınlaşacaktır.

Katılım bankacılığı sektörünün faaliyetlerinin yer verildiği TKBB Katılım Bankaları 2020 faaliyet raporunda iklim krizi ve sürdürülebilirlik konusuna ayrı bir bölüm olarak ilk kez yer verildi. Katılım bankalarının sürdürülebilirlik alanında öne çıkan faaliyetleri de bu raporda aktarılmaktadır. 2020 yılında yaşanan pandemi, insanlık açısından güçlü bir alarm niteliğinde olurken, sürdürülebilirliğin tercih değil zorunlu bir kavram olduğunu hepimize güçlü bir şekilde hatırlatmış oldu. Bu konuda tüm ekonomik aktörlerin işbirliği içinde hareket etmesi ve kısa vadeli ticari hedeflerini yeniden ve sürdürülebilir gelecek için gözden geçirmeleri gerekliliğini gündem etmiştir. TKBB, 17. SKA’nda ifade edildiği yurt içi ve yurt dışı işbirliklerine artan oranda odaklanarak sürdürülebilir bir geleceğin inşasında rol almaya kararlılıkla devam edeceğini önemle vurgulamaktadır.

Sürdürülebilirlik, finansmana kolay erişim ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması açılarından önem kazanmaktadır. Sürdürülebilirlik kavramını içselleştiren ülkelerin ve ekonomik aktörlerin finansmana erişimleri kolaylaşmaktadır. Yerel ve küresel finans piyasasında var olmanın bir gerekliliği haline gelen sürdürülebilirliğin, katılım bankalarının büyüme stratejilerini bir parçası olması önümüzdeki dönemde sektörün gelişimini önemli düzeyde etkileyecektir.

Kaynak: IFN