Tekafül İçı̇n Değer Bazlı Aracılık (VBIT)

Değer Bazlı Aracılık (VBIT), ekonomik büyümeyi teşvik eden, finansal aracılığı mümkün kılan ve taraflar arasında fon akışını kolaylaştıran bir sistemdir

Dergi 16.01.2023, 15:10

Tekafül İçı̇n Değer Bazlı Aracılık (VBIT)

Herhangi bir finansal sektör veya sistem için etki ve başarı ölçütü, iş hedeflerine sadık kalırken bir toplumun veya ülkenin sosyo-ekonomik sorunlarını ele alma becerisidir. Aynı zamanda, sadece kâr elde etmenin ötesinde, paydaşlara değer yaratma sağlamalıdır. Tekafül için Değer Bazlı Aracılık (VBIT), ekonomik büyümeyi teşvik eden, finansal aracılığı mümkün kılan ve taraflar arasında fon akışını kolaylaştıran, böylece finansal kaynakların ekonomik büyüme ve kalkınmayı teşvik etmeye yönelik verimli bir şekilde tahsis edilmesini sağlayan sağlam ve istikrarlı bir finans sektörüne doğru yolculuğa ilham verir. Ayrıca, verimli, etkili, kullanılabilir ve erişilebilir finansal hizmetler ve finansal eğitim sağlamak amacıyla sektörü inovasyon ve dijitalleşmeyi benimsemeye iten ve kolaylaştıran sektör kolaylaştırıcılarını da kabul eder. VBIT, Tekafül endüstrisinin, toplumun tüm üyelerine geçim kaynağı ve finansal güvence ve ilgili değer temelli çözümler sunma rolünü en iyi şekilde oynama yolculuğuna il- ham vermektedir.

Ülkenin merkez bankası Bank Negara Malaysia (BNM) tarafından 2017 yılında uygulamaya konulan Değer Temelli Aracılık (VBI) yaklaşımını taklit eden VBIT, Tekafül endüstrisi için Makasıdü’ş Şeria'nın (İnanç, Yaşam, Soy, Akıl, Servetin korunması) başarılmasını teşvik etmektedir. VBIT Çerçevesi, Malezya Tekafül Birliği (MTA), 18 üye Tekafül ve Retakafül şirketleri ve sektör paydaşlarının öncülük ettiği kapsamlı bir sektör istişaresi ve iş birliğinin ardından Haziran 2021'de yayınlandı.

VBIT Çerçevesi ve ardından Ekim 2022'de başlatılan VBIT Yol Haritası, BNM'nin Finansal Sektör Planı 2022- 2026 (FSBP 2022-26) doğrultusunda finansal güvence elde etmek ve istenmeyen olaylara karşı dayanıklı- lıklarını artırmak isteyen Malezyalılar için bir çözüm sağlayıcı ve ülke ekonomisinin bir parçası olarak Tekafül endüstrisinin güçlendirilmiş rolünü öngörmektedir. Paydaşlar için VBIT, Şer'i hedefleri desteklerken Tekafül'ü yeniden konumlandırmanın yeni bir yolunu sunmaktadır. VBIT, evrensel olarak uygulanmasını sağlamak için Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (BMSKH’lar) ve UNEP Finans Girişimi Sürdürülebilir Sigortacılık İlkeleri (PSI) dahil olmak üzere küresel olarak kabul edilen sürdürülebilirlik kavramlarıyla karşılaştırılır ve uyumlu olduğu görülür. Çerçeve, VBIT'in dört temel itici gücünün (Finansal Dayanıklılık, Toplumun Güçlendirilmesi, İyi Öz Yönetişim ve En İyi Davranış) Tekafül operatörlerinin ilgili Kurumsal Değer Niyetlerinde somutlaştırılmasını önermektedir. Ayrıca Temel Uygulama Stratejilerini (kapsayıcı paydaş katılımı, değer odaklı çözümler, etki bazlı değerlendirmeler ve yapıcı işbirliklerini kapsayan) tanımlamakta ve VBIT girişimlerini etki temelli ve şeffaf bilgilendirme yoluyla değerlendirmek için uygun ölçüm kılavuzlarını daha da genişletmektedir.

Şekil 1: Küresel tekafül piyasasında ileriye dönük bir lider olarak konumunu sağlamlaştırmaktadır

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN OLAĞAN BİR İŞ OLARAK BENİMSENMESİNE YÖNELİK BİR YOL HARİTASI

Ülkeler ve sektörler tarafından, uygulamada farklı derecelerde başarı elde eden birçok yol haritası geliştirilmiştir. VBIT'deki iki kritik başa- rı faktörü, uygun proje Yönetişim Yapısı çağrısı ve başarılarını objektif olarak değerlendirme yeteneğidir.

Yönetişim Yapısı

VBIT girişimlerini BNM'nin Finansal Sektör Planının daha geniş kapsamıyla ele almak ve uyumlu hale getirmek ve gerekli endüstri gözetimini sağlamak için Tekafül endüstrisi düzeyinde bir FSB Yönlendirme Komitesi kurulmuştur. Komite ayrıca sektörün ilerlemesini durdurabilecek engelleri veya teşvik edebilecek fırsatları belirlemek ve paydaşlar, BNM, devlet kurumları ve özel kuruluşlar arasında bir referans ve iş birliği platformu olarak hareket etmekle görevlendirilmiştir.

İlerlemenin Değerlendirilmesi

VBIT, sektör genelinde ve tekafül-operatör seviyelerinde uygulamaya yönelik girişimler ve tedbirler ortaya koymaktadır. Temel performans göstergeleri ve proje yönetimi puan kartları ile birlikte VBIT Olgunluk Sürekliliği olarak bilinen ve paydaşların VBIT hedeflerine doğru artan ilerlemelerini izlemek için öz değerlendirmeler yapmalarına olanak tanıyan kullanıma hazır bir inceleme alıştırma aracı ile birlikte bu girişimleri sağlamlaştırmaktadır. VBIT uygulamasının manevi yönünü daha da güçlendirmek amacıyla, Makasıd temelli bir VBIT karnesinin geliştirilmesine yönelik önemli bir çalışma başlatılmıştır ve bu çalışmanın 2023 yılında açıklanması beklenmektedir.

'Herkes için Tekafül' sloganı, bu yapılandırılmış ileriye dönük stratejik çerçeve ve yol haritasının amacını, endüstriyi, günümüzün endüstrilerini ve işletmelerini yönlendiren gündemin en üstünde yer alan Çevresel, Sosyal ve Yönetişimin (ESG) özüne çok uygun olan çevreyi korurken toplum ve ekonomi için olumlu ve etkili değer yaratmaya hizmet eden girişimleri bilinçli bir şekilde benimsemeye yöneltmektir.