Katılım Finans Eğitimi ve İstihdam

Katılım finans sektörünün yıldızı tüm dünyada gösterdiği güçlü büyüme trendiyle parlıyor. Türkiye’de özellikle hükûmet desteğinin de etkisiyle büyüyen ve genişleyen katılım finans ekosistemi her geçen yıl daha iyi bir grafik çizerek yoluna devam ediyor. Hem ülkemizde hem de global ölçekte gözle görülür şekilde devam eden bu büyüme, sektörün kalifiye insan kaynağı talebini de gündeme getiriyor.

Ekonomik alandaki her sektör, büyüdükçe ve daha fazla insana hizmet götürmeye başladıkça iş gücü ihtiyacı oluşturuyor. Bu durum, ilk bakışta insan kaynağı talebi ve bu talebi karşılayacak iş arayan bireyler arasında bir denklem gibi gözüküyor. Fakat bir sektör özelinde düşündüğümüzde sektörün ihtiyacını karşılayacak insan kaynağı; personel profili, eğitim süreçleri, çalışanın sektördeki gelişmelere uyumu gibi birçok faktörü göz önünde bulundurmayı gerektiriyor.

Katılım finans sektörü, konvansiyonel bankacılık faaliyetlerinden öncelikle ilkesel bunun ardından da yöntemsel özellikleriyle ayrışan bir sistemle çalışıyor. Temelinde faizsizlik prensibi bulunan sistem; finansal araçların kullanımı, fon toplama ve finansman sağlama biçimlerini bu prensip çerçevesinde oluşturması sebebiyle sektörün kendine özgü enstrümanları ve ürünleri bulunuyor. Bu bağlamda katılım finansın, konvansiyonel finansal sistemden farklı bir literatüre sahiptir.

Sistemin özgün faktörleri göz önünde bulundurulduğunda, insan kaynağının da özgün bir profile ihtiyaç duyduğunu anlamak mümkün. Buradan hareketle katılım finans sektöründe çalışacak insanların eğitimi, eğitime ilişkin politikalar, destekler, akademi-sektör iş birlikleri ve bilimsel çalışmalar da sektördeki istihdamın konusu hâline geliyor.

TÜRKIYE’DE KATILIM FINANS EĞİTİMİ

Türkiye’de yaklaşık 40 yıllık bir geçmişe sahip olan İslami finans, bugün katılım finans modeli olarak adlandırdığımız hızla gelişen bir alan halini almıştır. Başlangıçta Türkiye’de bu alana dair yeterli akademik çalışma gerçekleştirilmemiş ve mevcutta var olan standart ekonomi/ iktisat, işletme, finans, bankacılık vb. eğitimleri sektörün özgün ihtiyaçlarını karşılamamıştır. Bu durum katılım finans sektörü çalışanlarının, kurum içi eğitimlerle sektöre entegre edilmesini zorunlu kılmıştır. Özellikle son 20 yılda gerçekleştirilen atılımların sonucunda, bugün sektöre yönelik eğitim veren birçok akademik kurum bulunmaktadır.

Geçtiğimiz Şubat ayında (2022), İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM) ve İlim Kültür Eğitim Vakfı (İLKE) ortaklığıyla yayımlanan, Türkiye’de İslam İktisadı ve Finansı Alanında ÜniversiteSektör İş Birliği Tespitler, Sorunlar ve Öneriler raporuna göre; Türkiye’de katılım finans modeline uygun eğitim veren 3 lisans programı, 16 yüksek lisans programı, 11 doktora programı, 12 araştırma merkezi ve 1 enstitü bulunmaktadır.

Veriler ışığında bakarsak sektörün kendi iç eğitimleriyle yürüttüğü süreçten bir hayli ileri gidildiği görülüyor.

Üniversiteler bünyesinde eğitim alan öğrenciler, katılım finans alanına hâkim ve sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak niteliklere sahip şekilde kariyer basamaklarını tırmanıyor.

KATILIM BANKALARI VE TKBB’NIN ROLÜ

Türkiye’de faaliyet gösteren altı katılım bankası, personelinin birikimini zenginleştirmek ve değişen dünyaya karşı çalışanlarını güncel tutmak için çalışmalar yürütüyor. Bunun yanında gençlerin sektöre kazanılması için de çeşitli projeler geliştirdiklerine şahit oluyoruz.

Sektörün çatısı konumunda bulunan Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB), bu yönüyle ekosistem içindeki paydaşların da iş birliği ve koordinasyonu açısından önemli bir rol üstleniyor. TKBB, bünyesinde oluşturduğu programlarla mevcut insan kaynağına yönelik eğitimleri sürdürürken ayrıca, akademi-sektör iş birliklerini artırmak ve genç insan kaynağını sektöre teşvik etmek için çeşitli organizasyonlara, burs ve teşvik programları gibi çalışmalara imza atıyor.

Tüm bu gelişmelerle ve çalışmalarla yetinmeyen katılım finans ekosistemi paydaşları hem akademi hem sektör yönünden yeni iş birlikleri ile projeler geliştirmeye devam ediyor. Bu durum da sektörün geleceğini sağlam adımlarla kurmak bilinci ve amacıyla hareket ettiğinin göstergesi.