Batı Dünyasının İslami Finans Merkezi: Birleşik Krallık

T.C. Londra Büyükelçisi Ümit Yalçın, Türkiye-Birleşik Krallık (BK) ilişkilerini, Brexit ve COVID-19 sonrası Birleşik Krallık ekonomisini ve ülkenin İslami finans faaliyetlerini Katılım Finans için değerlendirdi.

Türkiye-Birleşik Krallık Diplomatik İlişkilerinin Genel Durumu Nasıl Seyrediyor?

Brexıt Sürecinin İkili İlişkilerde Ne Yönde Bir Etkisi Var?

Birleşik Krallık ile tarihi ilişkilere sahibiz. İkili iş birliğimiz 2007 yılında tesis edilen stratejik ortaklıkla her  alanda daha da ivme kazanmıştır ve geniş bir yelpazede çok boyutlu olarak ilerlemektedir. Ticaret, yatırımlar, savunma sanayii, terörle mücadele, eğitim ve turizm, ilişkilerimizin başlıca itici güçleridir. İkili ticaretimiz 2020 yılında COVID-19 salgınına rağmen azalmamış ve 16,8 milyar dolar olmuştur. Pandemiye bağlı kısıtlamalar sırasında dahi üst düzey görüşmelerin ivmesi çeşitli temaslarla sürdürülmüştür. Birleşik Krallık ile aynı zamanda dünyanın farklı coğrafyalarında refahın, istikrarın, barış ve güvenliğin yaygınlaştırılması amacıyla yakın eşgüdüm içinde çalışmaktayız. AB üyesi olmayan iki NATO müttefiki olarak birçok ortak sınamaya karşı birlikte hareket etmekteyiz. İki ülkenin bu ortak özelliği, uluslararası politika ve ekonomi gelişmelerini daha geniş bir perspektiften görmelerini ve iş birliği imkânlarını çeşitlendirmelerini mümkün kılmaktadır. Birleşik Krallık’la G20 başta olmak üzere diğer birçok uluslararası oluşumda da iş birliğimiz sürdürülmektedir.

Covid-19, Birleşik Krallık Ekonomisinde Ne Gibi Değişimlere Sebep Oldu ?

Birleşik Krallık, Covid-19 salgınından en olumsuz etkilenen ülkelerden olmuştur. 2020 yılında salgınla mücadele için uygulanan sokağa çıkma kısıtlamalarının da etkisiyle Birleşik Krallık ekonomisi yüzde 9,9 oranında küçülmüştür. Bunun, son 300 yıldır görülen en büyük ekonomik daralma olduğu kaydedilmektedir. Kısıtlamaların çalışanlara ve işverenlere etkilerini hafifletmeye yönelik ekonomik destek paketleri çerçevesinde 2020’de yapılan kamu borçlanması yaklaşık 320 milyar sterlini bulmuştur.

Ekim 2021 itibarıyla Birleşik Krallık’ın toplam kamu borcu 2,1 trilyon sterline ulaşmış, kamu borcu gayrisafi yurtiçi hasılasına (GSYİH) neredeyse eşitlenmiştir. Öte yandan aşılamadaki başarı sonucunda kısıtlamaların gevşetilmesiyle ekonomide güçlü toparlanma görülmeye başlanmıştır. Ekonominin 2021 yılında yüzde 6,5, 2022 yılında yüzde 6 oranında büyümesi beklenmektedir. Salgın ve tedarik zincirlerindeki kırılmalara bağlantılı gelişmeler nedeniyle Eylül 2021’de yüzde 3,1 olarak kaydedilen enflasyonun ise yıl sonunda yüzde 4’e yükseleceği tahmin edilmektedir.

Türkiye ve Birleşik Krallık Arasında Mevcuttaki Ve Potansiyel İş Birliği Alanlarından Bahseder Misiniz?

İkili ticaretimiz hâlihazırda otomotivden, beyaz eşyaya ve tekstile, geniş bir yelpazede yoğun şekilde gelişmektedir. 29 Aralık 2020 tarihinde imzaladığımız Serbest Ticaret Anlaşmasıyla dış ticaretimizi daha da ileriye taşınmayı hedeflemekteyiz. Birleşik Krallık’ın yatırım ve kredi finansmanı açısından tecrübesi ile Türkiye’nin tarım, imalat sanayi, tekstil ve bilişim sektörlerindeki birikimi de iş birliği olanakları yaratmaya uygundur. Salgın ve küresel tedarik zincirlerinde yaşanan kırılmalar keza yeni alanlar sunmaktadır. Örneğin, Aralık  2021’de İstanbul’da Türkiye-Birleşik Krallık Sağlık Forumu’nun düzenlenmesi ve sağlık hizmetleri, ilaç ve medikal endüstri gibi alanlarda iş birliğinin ele alınması öngörülmektedir. Birleşik Krallık’ın tedarik zincirlerini çeşitlendirmeye, dijital altyapısını geliştirmeye, yeşil enerji üretimine ve teknolojiye yatırım planları da Türk iş insanlarına fırsatlar sunabilecektir.

Brexit Süreci Türk İş İnsanları İçin Nasıl Bir Atmosfer Sunuyor ?

İmzaladığımız Serbest Ticaret Anlaşması ikili ticarette devamlılık sağlamıştır. Söz konusu Anlaşmayla sanayi ürünlerinde gümrük vergileri sıfırlanmış, tarım ve işlenmiş tarım ürünlerinde AB’yle mevcut tavizler ölçeklendirilerek yeni ticari ilişkimize yansıtılmıştır. Taraflar, söz konusu anlaşmanın yeni sektörler de dahil edilerek daha kapsamlı ve iddialı hâle gelecek şekilde güncellenmesini kararlaştırmışlardır. Bu yöndeki müzakerelere önümüzdeki dönemde başlanacaktır. Ülkelerimiz arasındaki olumlu ve hedef odaklı ekonomik gündemin farklı sektörlerde faaliyet gösteren Türk iş insanlarını da olumlu etkileyeceğine inanıyorum.

Birleşik Krallık'ta İslami Finans Faaliyetlerinin Son Durumu Hakkında Neler Söylersiniz ?

İslami finansın ağırlık merkezleri olan Ortadoğu, Kuzey Afrika, Güney ve Güneydoğu Asya dışında Birleşik Krallık da gerçekleştirilen sukuk ihraçları ve İngiltere Merkez Bankası’nın İslami finans konusundaki çalışmalarıyla önemli bir İslami finans merkezi olarak öne çıkmaktadır. 2006 yılında Londra Menkul Kıymet Borsası’nda ilk sukuk işleminin gerçekleştirilmesinin ardından Borsa’da bugüne kadar gerçekleştirilen 68 ihraçla toplamda 50 milyar dolardan fazla finansman sağlanmıştır.

Diğer taraftan, 2014 yılında Birleşik Krallık Hazinesi ilk kez sukuk ihraç ederek borçlanmış, böylece Batı dünyasında ilk İslami devlet tahvilini ihraç eden ülke olmuştur. Birleşik Krallık Hazinesi bu yıl içerisinde de ikinci sukuk ihracını gerçekleştirmiştir. İslami Finans konusunda öne çıkan bir başka kurum da İngiltere Merkez Bankası’dır. Banka, İngiltere’deki İslami bankaların Merkez Bankası’nın diğer bankalara sunduğu imkanların bir bölümünden İslami kurallara uygun olarak yararlanabilmelerini sağlamak üzere alternatif likidite imkanları üzerinde çalışma yaptığını duyurmuştur. Son olarak, finansal faaliyetler içinde önemli bir yer teşkil eden İslami sigortacılık (tekâfül), varlık yönetimi (İslami fonlar) ve İslami fintek alanlarında da Birleşik Krallık’ta dikkate değer gelişmeler kaydedilmektedir.

Birleşik Krallık Hazinesi ilk kez sukuk ihraç ederek borçlanmış, böylece Batı dünyasında ilk İslami devlet tahvilini ihraç eden ülke olmuştur.

T.C. Londra Büyükelçisi - Ümit Yalçın

İçeriği Katılım Finans 28. sayısında görüntüleyebilirsiniz.