Katılım Finans İle Gündeme Bakış
TKBB Danışmanı Murat Kibaroğulları'nın derlediği verilere göre 2024 Ocak ayı itibariyle 2 fintek şirketine 1.3 milyon dolar yatırım gerçekleştirilmiştir. 691 aktif fintek girişiminin faaliyet gösterdiği Türkiye fintek ekosisteminde Ödemeler, Bankacılık Teknolojileri ve Blok zinciri/Kripto Varlık dikeyleri ön plana çıkmaktadır.
Katılım Finans’ta Şubat ayına dair derlenen haberler şu şekildedir:
YAPAY ZEKÂ EVRENİNDEN BAZI ÇIĞIR AÇICI GELİŞMELER:
Google, amiral gemisi modeline rakip olacak birinci sınıf performans vaat eden Gemini 1.5 Pro ile oyununu bir üst seviyeye taşıyor. Google, Gemini 1.0 Ultra seviyesinde performans gösteren mevcut Gemini Pro modelinin güncellemesi olan Gemini 1.5 Pro'yu piyasaya sürdü. Ayrıca Google, Gemini uygulamasını 150'den fazla ülkede kullanıma sundu ve Vertex AI platformunda geliştiricilerin kullanımına sunduğu Gemini LLM'lerin çeşitliliğini artırdı. Amazon ise şimdiye kadar eğitilmiş en büyük metinden konuşma modeliyle rekorlar kırıyor ve olağanüstü doğal konuşma yetenekleri sergiliyor.
Amazon'daki araştırmacılar, şimdiye kadar ki en büyük metinden konuşmaya modelini eğittiler; Big Adaptive Streamable TTS adlı Acil Durum yeteneklerine sahip olduklarını iddia ettikleri bu modelin, karmaşık cümleleri bile doğal bir şekilde konuşma yeteneğini geliştiren "ortaya çıkan" nitelikler sergilediğini iddia ediyorlar. Bu arada NVIDIA, RTX ile Sohbet ile AI sohbet robotlarını parmaklarınızın ucuna getiriyor.
Nvidia, GeForce RTX 30 Serisi ve 40 Serisi kart sahiplerinin Windows PC'de yapay zekâ destekli bir sohbet robotunu çevrimdışı çalıştırmasına olanak tanıyan bir araç olan RTX ile Sohbet'i piyasaya sürdü. Üretkenliği artırmak için oyunun kurallarını değiştiren yapay zekâ özelliklerini kısa süre önce açıklayan Slack'i de unutmayalım! Slack, üretkenliği artırmak için arama yanıtları, kanal özetleri ve konu özetleri gibi özellikler sunan, uzun zamandır beklenen yapay zekâ güncellemesini kullanıma sundu.
16 ŞUBAT 2024, BAKÜ:
'Düzenleyici Sandbox Uygulamasına İlişkin Yönetmelik', Azerbaycan Cumhuriyeti Merkez Bankası Yönetim Kurulunun 31 Ocak 2024 tarih ve 06/4 sayılı Kararı ile onaylanarak yürürlüğe girdi.
14 Şubat 2024’te Düzenleyici Korumalı Alan, finansal piyasalardaki yenilikçi hizmet ve ürünlerin sınırlı bir çerçeve (bölge, süre, işlem sayısı ve boyutu, katılımcı sayısı veya diğer kısıtlamalar) dahilinde test edilmesini düzenleyen bir kurallar dizisidir. Merkez Bankası'nın denetimi altındadır.
Yönetmelik, katılım başvurusunda bulunan tüzel kişiler için Merkez Bankası tarafından belirlenen şartların yanı sıra Düzenleyici Sandbox'ta test edilecek ürünleri, rejime katılma hakkını sona erdiren halleri, finansal piyasaları düzenleyen yürürlükteki mevzuatın uygulanmasına ilişkin koşul ve prosedürleri içermektedir. (Rejim katılımcılarına, rejim katılımcılarının faaliyetlerinin denetimi ve rejim için uygulanabilecek azami süre.)
Merkez Bankası, özel düzenleme rejimine başvuru süresini bir ay önceden resmi internet sitesinde duyuracak.
BANKALARARASI KART MERKEZİ’NİN (BKM) YENİ GENEL MÜDÜRÜ OZAN DENİZ, MBA OLDU
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Genel Müdür Yardımcılığı görevi esnasında; FAST’ın geliştirilmesinde baştan sona tüm koordinasyonu sağlamıştı.
1990 yılında 13 kamu ve özel Türk bankasının ortaklığıyla kurulan, 2019 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın hâkim ortak hissedarı olan Bankalararası Kart Merkezi A.Ş. ülkemiz ödeme sistemleri açısından sistemik öneme sahip bir sistem işleticisi ve finansal teknoloji kuruluşlarından biri olarak, yeni döneme hazırlanmak için önemli bir adım attı.
2005 yılında Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünden mezun olan Ozan Deniz, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği yüksek lisans derecesi, Texas Üniversitesi’nde MBA derecesi aldı. 2018 yılında Harvard Business Review Yönetici Liderlik Programını tamamladı.
Açıklamada Şöyle Denildi:
“Kariyerine 2006 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda başlayan Ozan Deniz, Bilişim Teknolojileri, İş Geliştirme, Ödeme Sistemleri ve Finansal Teknolojiler bölümlerinde yöneticilik görevlerini üstlenmiştir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Genel Müdür Yardımcılığı görevi esnasında; FAST’ın geliştirilmesinde baştan sona tüm koordinasyonu sağlayarak ülkemiz perakende ödeme altyapılarının temeli olarak konumlandırılan FAST’a yön verilmesinde önemli rol oynamıştır.
Ödeme sistemlerinin ve finansal teknolojilerinin hayata geçirilmesi amacıyla EFT, FAST, Kolay Adresleme, TR-Karekod, Ödeme İste ve Güvenlik Katman Servislerinin yerli ve milli kaynaklarla geliştirilmesine liderlik etmiştir.
Ozan Deniz; Şubat 2024 tarihi itibarıyla Bankalararası Kart Merkezi A.Ş. Genel Müdürü olarak görev yapmaktadır.”
Kabul edilen Yönetmelik, Düzenleyici Korumalı Alan aracılığıyla ülkemiz finans piyasalarına yenilikçi hizmet ve ürünlerin sunulmasına, böylece finansal katılımın artırılmasına ve kullanıcılar için finansal hizmetlerin güvenliğinin ve erişilebilirliğinin daha da geliştirilmesine katkıda bulunacaktır.
BANKALARARASI KART MERKEZİ
"Bankalararası Kart Merkezi (BKM) (Kartlı Ödemeler) TR Karekod Teknik İlke ve Kuralları Rehberi 1.02" yayımlandı. Yayımlanan rehberde değişiklik "ATM TR Karekod ile Para Yatırma Akışı ve Üçüncü Taraf Mobil Uygulamalarınca Anlık Bildirim Onayı ile Müşteri Doğrulaması Yapılan Ödeme Akışları " olarak paylaşılmıştır. Karekod Üretici Kodu Alan Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarına Bankalar arası Kart Merkezi (BKM) 'den erişebilirsiniz.
Yeni Atama
İslami Finansal Kuruluşlar Muhasebe ve Denetim Organizasyonu (AAOIFI), 2024-2028 döneminde görev yapmak üzere Birliğimiz Danışma Kurulu Başkan Vekili Prof. Dr. Ertuğrul Boynukalın Şer’i Danışma Kurulu’na, İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necmettin Kızılkaya Yönetişim ve Etik Kurulu'na, Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) Risk ve Veri Analizi Daire Başkanı Sezayi Toprak Muhasebe Kurulu’na seçilmiştir.
1 MART 2024 İTİBARIYLA MKK PİYASA VERİLERİNİ YAYIMLADI
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ödeme Sistemleri yeni teknolojiler ve mimari ile yenilenerek devreye alınmıştır. Bankalar arası Türk Lirası Aktarım Sistemi (EFT), Müşteriler Arası Türk Lirası Aktarım Sistemi (PÖS) ve Elektronik Menkul Kıymet Transfer Sistemi (EMKT) bileşenlerinden oluşan TCMB Ödeme Sistemleri, daha esnek ve bağımsız bir mimariye geçiş amacıyla TCMB bünyesinde geliştirilerek yenilenmiş haliyle 23 Şubat 2024 tarihi itibarıyla hizmet vermeye başlamıştır.
1992 yılından bu yana faaliyet gösteren ve 2013 yılında TCMB bünyesinde yeniden geliştirilerek üretime alınan TCMB Ödeme Sistemleri, 10 yılı aşkın süredir Türkiye ödemeler ekosisteminin ana altyapısı olarak etkin ve verimli bir şekilde faaliyet göstermektedir. 2023 yılında TCMB Ödeme Sistemlerinde yaklaşık 780 milyon adet işlemin mutabakatı gerçekleşmiş olup günlük ortalama işlem adedi 3,1 milyon ’dur.
KATAR MART AYINDA ANINDA ÖDEMEYE BAŞLAYACAK
Katar Merkez Bankası (QCB), Mart 2024'te anlık ödeme hizmetini (Fawran) başlatma hazırlıkları kapsamında yerel bankalara durumlarını ayarlamaları çağrısında bulundu. Hizmet, QCB'nin Katar'daki ödeme ve dijital dönüşüm alanlarındaki öncü ve yenilikçi girişimleri kapsamındadır. Bu, 3. Katar Finansal Sektör Stratejisi (FSS) ile uyumludur ve QCB'nin ödeme altyapısı sistemlerini iyileştirmeyi ve elektronik ödeme ve fon transferi sistemindeki en son gelişmeleri takip etmeyi amaçlayan çabalarını tamamlamaktadır. Bu vesileyle, QCB Mali Araçlar ve Ödeme Sistemleri Başkan Yardımcısı Şeyh Ahmed bin Halid Al-Thani, 'Fawran' hizmetinin başlatılmasının, QCB'nin Katar'daki banka ve finans kurumlarının müşterilerine en iyi hizmetleri sunma ve düzenlemeyi kolaylaştırma konusundaki istekliliğinin altını çizdiğini söyledi.
CUMHURBAŞKANLIĞI FİNANS OFİSİMİZİN KOORDİNASYONUNDA HAZIRLANAN “TÜRKİYE FİNTEK GENEL GÖRÜNÜMÜ ÇALIŞMASI – 2024 OCAK” YAYIMLANDI
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisimizin koordinasyonunda hazırlanan, sektörün mevcut durumunu ve geçmiş yıllara göre gelişimini gösteren “Türkiye Fintek Genel Görünümü Çalışması” ilk olarak Aralık 2021’de yayımlandı. Güncel ve kategorize edilmiş veri seti oluşturmayı amaçlayan bu çalışma, yurt içi ve yurt dışındaki girişimci ve yatırımcılara Türkiye’nin fintek görünümü hakkında güncel ve doğru veriyi sağlamaktadır.
2024 Ocak ayı itibariyle 2 fintek şirketine 1.3 milyon dolar yatırım gerçekleştirilmiştir. 691 aktif fintek girişiminin faaliyet gösterdiği Türkiye fintek ekosisteminde Ödemeler, Bankacılık Teknolojileri ve Blok zinciri/Kripto Varlık dikeyleri ön plana çıkmaktadır.
FAST ÖDEME İSTE KATMAN SERVİSİ DEVREYE ALINMIŞTIR
Alacaklının borçludan FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi) ödemesi talep etmesine imkân sağlayan FAST Ödeme İste Katman Servisi kullanıma açılmıştır. İlk etapta kişiden kişiye ödemeler için üretime alınan katman servis, iki kişi arasında ödemenin alacaklı tarafından başlatılması için haberleşme ve onay mekanizması hizmeti sunarak para transferinin başlatılmasını sağlamaktadır.
Ödeme İste Katman Servisi kişiden kişiye ödemelere ilave olarak çeşitli iş modelleriyle birlikte çalışabilir bir tasarıma sahiptir. Ödeme İste Katman Servisinin ilerleyen fazlarda e-ticaret ödemeleri, e-talimat ödemeleri ve kurumsal fatura ödemeleri gibi çeşitli kullanım alanlarıyla ödemeler ekosisteminde birçok alanda katma değer oluşturacağı değerlendirilmektedir.
7/24 anlık ve güvenli para transferi imkânı sunan FAST Sistemi katılımcı sayısı 2023 yılında 10 Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşunun sisteme katılımı ile 36’ya çıkmıştır. Ödemeler ekosisteminin ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde nakit ve kartlara alternatif bir ödeme yöntemi olarak kullanılan FAST Sisteminin üretime alındığı ilk günden bu yana artan işlem hacmi Ocak ayında günde ortalama 11 milyon olarak izlenmiştir.
FAST sisteminin katman servisleri ile birlikte sunduğu yenilikçi teknolojilerle hem ödemeler alanında rekabet ve inovasyonu teşvik ederek yeni iş modellerinin önünü açacağı hem de kullanıcıların finansal durumlarını kolayca yönetip günlük hayatlarını kolaylaştırarak şeffaf, güvenli ve hızlı bir ödeme yöntemi olarak hizmet vermesi amaçlanmaktadır.
SÜRDÜRÜLEBİLİR YATIRIMLARIMIZ DEVAM EDİYOR
Kuveyt Türk Genel Müdürü Ufuk Uyan, yaptığı değerlendirmede, “Topluma ve doğaya saygılı olmak katılım finansın temel ilkeleri arasında yer alıyor. Kuveyt Türk olarak faaliyetlerimizi çevresel ve toplumsal faydayı en üst seviyeye çıkaracak şekilde planlıyor ve yürütüyoruz. Bu çerçevede, çevresel yükümlülüklerimizi yerine getirerek sahip olduğumuz sera gazı emisyonlarını ölçtük ve ilk kez 2023 CDP İklim Değişikliği anketine katılarak bankacılık sektörünün en iyi notlarından biri olan B skorunu aldık. Kuveyt Türk olarak enerji verimliliğine yönelik aksiyonlarımızla doğamızı koruyacak projeleri önceliklendiriyor. Gelecek nesillere karşı sorumluluklarımızı yerine getirme hassasiyetiyle hareket ediyoruz. Bu hususta Sıfır Atık Belgesi için de gerekli tüm kriterleri yerine getirerek bu belgeyi alan ilk katılım finans kuruluşu olmuştu. Ayrıca Kuveyt Türk Bankacılık Üssü binamız enerji verimliliğine önem verdiğimizi gösteren BREEAM sertifikasına sahiptir. Bunun yanı sıra kağıtsız bankacılık yaklaşımını da benimseyerek kâğıt tüketimini azaltırken, kâğıt üretimi sırasında kullanılan yüksek su tüketiminin de önüne geçmiş oluyoruz ve doğrudan emisyon miktarımızı düşürüyoruz. Yine, sürdürülebilir ekonomik kalkınmaya destek olmak amacıyla yenilenebilir enerji ve çatı GES finansmanı başta olmak üzere sürdürülebilir yatırımlarımıza tüm hızıyla devam ediyoruz. Dijital ve sürdürülebilir finans alanında öncü katılım finans kuruluşu olma hedefimizle çevresel faaliyetlerde bulunmayı sürdüreceğiz” dedi.
VAKIF KATILIM GENEL MÜDÜRÜ MEHMET ALİ AKBEN, DİJİTAL BANKACILIK ALANINDAKİ FAALİYETLERİNDEN SÖZ ETTİ
Büyüme stratejisinin temelini dijital kanalların güçlendirilmesi üzerine inşa eden Vakıf Katlım’ın dijital kanallardan kazandığı müşteri sayısı 2023’te bir önceki yıla göre 5 kat artış gösterdi. Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Vakıf Katılım Genel Müdürü Mehmet Ali Akben, “Hedefimiz, başta finansman ürünleri olmak üzere dijital kanallar dışında kalan diğer tüm işlemlerimizin dijital mecralarda gerçekleştirilebilmesini sağlamak. Bugün geldiğimiz noktada işlemlerin yaklaşık yüzde 94’ü dijital kanallar aracılığıyla yapılıyor.” dedi.
Müşterilerine hızlı ve erişilebilir bankacılık hizmeti sunma vizyonu doğrultusunda dijital dönüşüm yatırımlarına devam eden Vakıf Katılım, sene sonuna kadar yapay zeka ve robotik kullanım oranını artırmayı hedefliyor.
Vakıf Katılım Genel Müdürü Mehmet Ali Akben, “Rekabetin dijitale taşınmasıyla birlikte müşteri deneyimi çok daha kritik bir önem kazanmış durumda. 2023’te özellikle uzaktan müşteri edinimi konusunda gerçekleştirdiğimiz iyileştirmeler sonucunda müşteri olma süresini 4 dakikaya kadar düşürdük. Ayrıca yine yıl içinde tüzel kişiler için uzaktan müşteri edinimi sürecini başlatan ilk finans kurumu olduk. Dijital kanallardan kazanılan müşteri sayımız ise bir önceki yıla göre 5 kat artış gösterdi.” dedi. Akben, müşterilerinin en iyi deneyimi yaşama isteği ve tercihleri doğrultusunda, tasarladıkları her süreci ve sundukları her hizmeti, mobil bankacılık başta olmak üzere dijital kanallarda da ele aldıklarını söyleyerek dijital bankacılık konusuna verdikleri önemin altını çizdi.
“YAPAY ZEKA VE ROBOTİK KULLANIMI ARTIRACAĞIZ”
2023’ün dijital kanallarını güçlendirdikleri ve müşterilerinin dijitalleşme oranını artırdıkları bir yıl olduğunu söyleyen Mehmet Ali Akben, 2024 yılı hedeflerine ilişkin, “Bu yıl, hizmetimizin kapsamını genişletmek ve daha geniş kitleleri dijital yollarla bankamıza kazandırmak istiyoruz. Aynı zamanda veriyi merkeze alan iş yapış kültürünü devam ettirerek, yapay zeka ve robotik kullanımını da bu doğrultuda artıracağız. Dijitalleşme hedeflerimizi daha ileri seviyelere taşıyabilmek adına belirlediğimiz ‘Dijital Olgunluk’ seviyemizi 2024 yılında, daha da yükseltecek, gelişen teknolojiye uygun bir şekilde müşterilerimizin beklentilerine en etkili ve hızlı şekilde yanıt vermeyi sürdüreceğiz.” ifadelerine yer verdi.