Blockchain Teknolojisi Neyi Değiştirir?

Yeni finansal düzen eşittir yeni teknoloji diyebiliriz.

Blog 03.09.2021, 10:00 03.09.2021, 13:56
Blockchain Teknolojisi Neyi Değiştirir?

  Değişimin oldukça hızlı yaşandığı bu günlerde bankacılık sektörü bu değişimin gerisinde kalmamak için oldukça hızlı ve yenilikçi çözümler üretmek durumundadır. Bu değişimi ve dönüşümü yakalamak her ne kadar zor olsa da her yeni geliş kendi imkân ve fırsatlarını da beraberinde getirmektedir.

  Yeni nesil ekonomiyi yeni teknoloji olarak ifade ettiğimiz bugünlerde, bu yeni teknolojinin ne olduğu, nerelerde nasıl kullanıldığı, hız, maliyet ve kâr ile ilgili problemlere ne gibi çözümler getirdiği hem merak uyandırmakta hem de anlaşılmak istenmektedir. Bu sebeple bu konuları bir yandan öğrenmeye devam ederken bir yandan da bilgiyi paylaşarak kendimizi söz konusu “Yeni” ye hep beraber hazırlamalı.

  İşte bu yenilerden biri; “Blockchain” (blok zinciri) teknolojisi

  Kısaca Blockchain’i şifrelemeye dayalı bir veri tabanı olarak ifade edebiliriz. Yani bu teknoloji ile ilişkilendirilecek olan ürünler bu veri tabanında, şifrelemeye dayalı olarak programlanmaktadır. Örneğin, kripto paralar bu veri tabanında programlanmış birer üründür. Bu kapsamda Bitcoin veya Etherium’da bu ürünlerden sadece biridir. Bunun dışında kontrat, tapu ve hatta fikri mülkiyet hakkı gibi değeri olan her şey bu veri tabanında saklanabilmekte ve anında transferi gerçekleştirilebilmektedir. İşte yapılan tüm bu işlemlerin her biri şifreli olarak ve doğruluğu teyit edilerek bilgi bloklarına kaydedilmektedir. Bu bloklar da birbiriyle entegre durumdadır. Zaten Blockchain ismindeki “blok” da buradan gelmektedir. Bu teknoloji tedarik zinciri işlemlerinden, kamuya ve sağlık sektörüne kadar birçok farklı sektör ve bu sektörlere ait iş kollarında kullanılabilmektedir.

   Finans dünyasında yaşanan en önemli yeniliklerden biri; işlemlerin merkeziyetsiz/dağıtık veri sistemine dayalı olması.

   Bizim ilgilendiğimiz alanın bankacılık ve para sistemi olması sebebiyle bu teknolojinin finans sektörü ile olan ilişkisinden bahsetmek istiyoruz.

   Blockchain teknolojisi ile finans dünyasında yaşanan en önemli yeniliklerden birinin işlemlerin merkeziyetsiz/dağıtık veri sistemine dayalı olmasını söyleyebiliriz. Bu durum tek bir güç tarafından kontrolü zorlaştırmakta ve güvene duyulan ihtiyacı aracı tekelinden kaldırarak sisteme yüklemektedir. Böylece emirlere ait koşullar oluştuğunda, işlem ayrı bir prosedüre gerek kalmadan gerçekleşmektedir. Bununla beraber her işlem kayıt altına alınmakta ve şeffaf bir şekilde sunulmaktadır.

   Özetle ‘Akıllı Kontratlar’ dediğimiz bu sözleşmeler ile aracısız, erişebilir olunması bağlamında kapsayıcı ve kişi bilgilerinin gizli - piyasa bilgisinin tüm kişilere açık - olarak gerçekleştiği şeffaf bir sistem sunulmaktadır.

   Blockchain tabanlı işlemler, geleneksel yöntemlerden 388 kat daha hızlı ve 127 kat daha ucuz.

   Sistem, piyasada birçok aktör tarafından kullanılmaktadır. Ayrıca hem işlemler hem de operasyonel süreçler bu değişimden etkilenmiş durumdadır. Bu kapsamda etkilenen ilk işlemin para transferi olduğunu söyleyebiliriz. Nitekim – ülke özelinde düşünecek olursak EFT masrafların geçmiş yıllara nazaran düşmesi, süre kısıtının kalkması ve hatta ücretsiz olmaya başlaması ile birlikte yurt içi transferler kapsamında Blockchain şuan için tercih edilmese de, mevcut SWIFT sistemine dahil olan işlemlerin çok daha hızlı ve az maliyetli olması sebebiyle tercih edilebilir durumdadır. Nitekim geleneksel yöntemler ile karşılaştırıldığında, Blockchain tabanlı işlemlerin geleneksel yöntemlerden 388 kat daha hızlı ve 127 kat daha ucuz olduğu görülmektedir.  Küresel para transferlerlerinin 2019 yılı itibariyle 700 milyar dolarlık bir hacme ulaştığı   ve 2022 yılına kadar ise söz konusu piyasasının 1.035 Trilyon dolarlık hacme ulaşması beklentisi  göz önüne alındığında ciddi bir değişimin eşiğinde olunduğunu ifade edebiliriz. İşte bu potansiyel 2010 ve 2018 yılları arasında 39 Blockchain tabanlı transfer şirketinin kuruluşuna zemin hazırlamıştır.

   Değişimin yaşanacağı diğer bir alan olan kripto para ile ödeme henüz çok fazla yaygınlaşmış durumda değil fakat Blockchain tabanlı teknolojilerin artması, finansın birçok alanına yayılması ve kitlelerin kullanımına açılması ile bir sonraki dalgada yaygınlık kazanacağı muhakkak. Nitekim El Salvador, haziran ayı itibariyle bitcoini resmi para birimi olarak kabul etti. Ancak hali hazırda kredi kartının yaygın olarak kullanıldığı ülkelerde, aynı işlemi kredi kartının yapıyor olmasından dolayı kripto para ile ödeme daha çok bankacılık sistemine erişimi olmayan, herhangi bir sebeple bankacılık sistemine dahil olmak istemeyen veya kripto paraların sunduğu deneyimleri tecrübe etmek isteyenler tarafından tercih edilmektedir.

Bu teknolojinin kredi işlemlerine olan etkisi

  Bu teknolojinin finans sektörünün ana alanlarından biri olan kredi işlemlerine olan etkisinden de bahsetmek gerekirse, bu alandaki girişimler önemli bir eşik oluşturmuş durumdadır. Özellikle açık kaynak erişiminin olması bu alandaki yeni girişimlerin hızlı bir şekilde organize olmasına imkan sağlamaktadır. Bu girişimlerin işleyişi şu an teminata dayalı olarak işlemektedir. Örneğin, elinizdeki kripto parayı sisteme teminat olarak yatırarak karşılığında kredi kullanabilir ve ödeme vadesinde ilgili tutarı teminatınızdan veya göndereceğiniz tutardan tahsil ettirebilirsiniz. Para arzının (kripto) kısıtlı olması sebebi ile bu alandaki değişim ve dönüşümün hangi boyuta evirileceğini beraber izleyeceğiz. Tüm bu işleyiş en nihayetinde “bankasız bankacılık”, aracısız finansman işleyişi veya birebir (peer to peer) finansman şeklinde ifade edilen fikri desteklemektedir. Fakat yapılan araştırmalar, dünyadaki bankaların %91’inin Blockchain teknolojisine yatırım yaptığını ve hatta dünyadaki finans şirketlerinin bu konulardaki onlarca patent başvurularının kabul edildiğini göstermektedir. Bu da finans piyasasındaki değişimi yakalayabilen aktörlerin yerlerini koruyabileceklerini, ticari hayatlarına devam edebileceklerini ve yeni yerler edinebileceklerini göstermektedir. Böylece diyebiliriz ki, değişimi yakalamak isteyenler için kapı hala açık. Özellikle İstanbul Finans Merkezi Projesi’ni de düşünecek olursak, sektör payının düşük seyrettiği katılım finans sektörü için bu teknoloji önemli bir atılım imkânı sunmaktadır.

AHMET BİÇER

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!

Gelişmelerden Haberdar Olun

@