Sürdürülebilirlik Yolculuğunda Değer Bazlı Aracılık

Malezya İslami finans sektörü tarafından geniş ölçüde benimsenen Değer Bazlı Aracılık (VBI) girişimi, değer önermelerini yükseltme ile birlikte ekonomiye ve topluma sağladığı etkiyi artırmaya yönelik sektörün uzun vadeli taahhüdünü ifade etmektedir. Bu girişim aracılığıyla süreçleri, uygulamaları ve olanakları yükseltmeyi taahhüt eden sektör ayrıca sürdürülebilir işletmeleri ve toplulukları da teşvik edecektir. İslami finansın esas değerlerinin, ahlaki pusulasının ve önceliklerinin belirlenmesinde ayırt edici faktör olarak VBI’nın kökünde yatmakta olan İslam hukuku hedefleri vardır. Bu, daha sonra kârlılık ve risk faktörleri de dâhil olmak üzere İslami finans kurumlarının iş modelleri üzerinde kayda değer bir etki ile uygulanmaktadır. Bu temel Şer’i ilkeler, İslam finans kurumlarına kârın ötesinde bir amaç sağlar. Ayrıca finansal kaynakların üretken ekonomik faaliyetlere ve özellikle Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile tutarlı/uyumlu olan faaliyetlere doğru mobilize edilmesini gerektirir. Girişimci zihniyet, topluluk güçlendirme, iyi öz yönetim ve en iyi davranış, VBI'nın dört temel itici gücünü oluşturmaktadır.

Temel Şer'i ilkeler, İslami finans kurumlarına kârın ötesinde bir amaç sağlar

VBI Strateji Belgesinin 2017’de yayımlanmasından bu yana VBI; Malezya'daki birçok İslami finans kurumu için kurumsal misyon, iş uygulamaları, finansal çözümler, network oluşturma ve performans ölçümü gibi kurumsal dönüşümü yönlendirmede geniş bir kavramsal istekten öte bir referans noktası stratejisine dönüşmüştür. 

İslami finans kurumlarının finansman ve yatırım faaliyetlerini; ilgili VBI taahhütleri doğrultusunda değerlendirmeye yönelik etki tabanlı risk yönetim sistemi, bu yolculuğun önemli bir yönünü oluşturmaktadır. Bu doğrultuda Değer Bazlı Aracılık Finansmanı ve Yatırım Etki Değerlendirme Çerçevesi (VBIAF); çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) risk değerlendirmelerini kendi risk yönetim sistemlerine dâhil etmeyi amaçlayan İslami finans dışındaki diğer finansal kuruluşlar için bir referans görevi görmektedir. Finansman ve yatırım karar verme sürecinde ESG risk değerlendirmelerini detaylandıran enerji verimliliği, yenilenebilir enerji ve palm yağı ile ilgili VBIAF sektörel kılavuzlarının ilk tertibi 31 Mart 2021'de yayımlandı. Bu kılavuz doküman, sektörün sürdürülebilir finans yolculuğunda ilave ilerleme kapasitesini ve kabiliyetini daha da geliştirmeyi amaçlamaktadır Üretim, petrol ve gaz, inşaat ve altyapı için üç ek kılavuzun da 2021 sonuna kadar tamamlanması hedefleniyor.

VBI; Malezya'daki birçok İslami finans kurumu için geniş bir kavramsal istekten öte bir referans noktası stratejisine dönüşmüştür

İslami finans; özünde zararı önleyerek ve faydaları en üst düzeye çıkararak toplumun genel çıkarlarını korumak/ilerletmek gibi daha yüksek kapsamlı bir hedefin (Makasidü’ş Şeriat) sağlanmasına dayanmaktadır. Bu değer önermeleri; yalnızca evrensel ve etik değerlerle tutarlı olmakla kalmamakta aynı zamanda genel refahın sürekli yükseltilmesi yoluyla ekonomik hedeflere ulaşmayı amaçlamaktadır. Küresel boyutta sürdürülebilir finansın artan yoğunluğu, İslami finans kurumlarına; kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi teşvik etmedeki katalizör rolüyle uyumlu, aynı zamanda büyümeyi ve daha sürdürülebilir bir yolda gelişmeyi yönlendirmede ahlaki bir motivasyon sağlayan finansal gelişmeyi yönetme ve tesir etme fırsatı sağlar.

 Malezya'da VBI’nın hayata geçirilmesi, sektör oyuncularının iş uygulamalarında daha bilinçli olmaları için kademeli davranış değişikliğini yönlendirdi.

İslami finans kurumlarının sosyal ve etki odaklı hususları dikkate alan birtakım yeni inovasyonları da VBI hedefiyle desteklenmektedir. Bunlar arasında sosyal finans araçlarını (vakıf, zekat ve sadaka) birleştiren harmanlanmış finans programı olanakları, mikro finansman ve B40 mikro girişimcilerin sürdürülebilir gelir elde etmelerini sağlayarak güçlendirmek için kapasite geliştirme desteği; müşterilerin gelirlerinin bir kısmını yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgınından etkilenenlere gönüllü olarak aktararak finansal rahatlamalarını sağlayan sosyal etkili mevduat hesaplarının devreye alınması ve ücretsiz katma değerli hizmetlerle bir araya getirilen isteğe uyarlanmış finansman paketleri (örn. helal sertifika başvurusu), iş danışmanlığı ve helal girişimcilere yardımcı olmak için pazara erişimi bulunmaktadır.

Malezya tekafül endüstrisi, Malezya haneleri/işletmeleri için daha büyük ve daha yapıcı bir etki sağlayabilecek ürünler ile iş uygulamalarına VBI'yı entegre etme çalışmalarına başladı

Malezya tekafül endüstrisi, Malezya haneleri/işletmeleri için daha büyük ve daha yapıcı bir etki sağlayabilecek ürünler ile iş uygulamalarına VBI'yı entegre etme çalışmalarına başladı. Malezya Tekafül Birliği (MTA), tekafül endüstrisi oyuncuları ile iş birliği içinde, tekafül endüstrisi tarafından VBI'nın benimsenmesine rehberlik etmek için yakın zamanda Tekafül için VBI Çerçevesi'ni (VBIT) 23 Haziran 2021’de yayımladı.

Üstte bahsedilenler, 2017-2020 VBI Önizleme Raporu’nda bildirildiği üzere, birkaç önemli ölçüm sonucu ile ispat edilmiştir. İslami bankacılık sektörü; finansal kapsama, iş güçlendirme ve çevresel sürdürülebilirliği kapsayan 37.3 milyar doların üzerinde VBI ile ilgili uyumlu girişimlere aracılık etmiştir. Diğerlerinin yanı sıra 4.500'den fazla yenilenebilir enerji projesi ve yeşil projeye 2,1 milyar dolardan fazla finansman sağlanmış; 100.000'den fazla KOBİ ve Mikro-KOBİ, 9,6 milyar ABD doları finansmanla desteklenmiş ve yaklaşık 35.000 hak eden aile, 190'dan fazla onaylanmış finansman projesi sayesinde uygun fiyatlı evlere sahip olmuştur.

Finans sektörü; ekonomik, çevresel ve sosyal sürdürülebilirliğe doğru düzenli bir geçişi hızlandırmada etkin rol oynamaktadır. Bu yolculuk, her paydaşın kendi etki ve kapasite çemberi içinde yer alacağı bir rol olduğu için politika planlama, koordinasyon, yürütme ve iletişim gerektirir. VBI'ın bu zorlu ve rekabetçi ortamda kaydettiği ilerleme ve gelişmeler, İslami finans alanında sürdürülebilirlik konusunda umut verici adımlar atılmasını sağlıyor. Bu sayede, daha fazla sosyo-ekonomik etki yaratılması ve inovasyonun üretken faaliyetlerin ve sosyal refahın ihtiyaçlarına uygun hâle getirilmesi hedefleniyor.

İçeriği Katılım Finans 26. sayısında görüntüleyebilirsiniz. (Sürdürülebilirlik Yolculuğunda Değer Bazlı Aracılık)