Bahreyn’de İslami Finans

Bahreyn, bünyesinde barındırdığı değerli kurumlar ile İslami finansın merkezi ve lideri olma konumunu güçlendirmektedir.

Bahreyn Krallığı, İslami finans konusunda öncü bir ülkedir ve İslami bankacılık sektörünün âdeta bir merkezidir. 2001’de İslami bankalar için ilk kural ve düzenlemeleri çıkaran Bahreyn Merkez Bankası (CBB), tekâfül sektörüne de düzenleme getiren ilk kurum olmuştur. Sermaye piyasaları cephesinde ise sözkonusu banka, 2001’de ilk devlet sukuku ihracını gerçekleştirmiş ve 2007’de kısa vadeli İslami likidite yönetim araçlarını çıkarmıştır.

En büyük İslami finans standart belirleme organları Bahreyn’de

Bahreyn, dünyanın en büyük iki İslami finans standart belirleme kuruluşuna da ev sahipliği yapmaktadır. Bunlar; 1991’de İslam Kalkınma Bankası’nın kurduğu İslami Finansal Kurumlar İçin Muhasebe ve Denetim Organizasyonu (AAOIFI) ve 2002’de kurulan Uluslararası İslami Finans Piyasası (IIFM) şeklinde sıralanmaktadır. Bahreyn, ayrıca İslami Bankacılık ve Finansal Kurumlar Genel Konseyi (CIBAFI) ile İslami Uluslararası Derecelendirme Ajansı (IIRA) olmak üzere iki diğer kuruluşa da küresel bir yetkiyle ev sahipliği yapmaktadır. Krallık, bu kurumlar ile İslami finansın merkezi ve lideri olma konumunu güçlendirirken küresel İslami finans arenasındaki nüfuzunu da sürdürmektedir.

Bahreyn’in, İslami finans alanındaki başarı öyküsü

Bahreyn’de İslami finansın gelişiminin başarı öyküsünü açıklayan birkaç faktör mevcuttur. Bunları şu şekilde özetlemek sağlıklı olacaktır:

• Hükûmet, CBB aracılığıyla faizsiz finans piyasasının aktörlerine sürekli destek sağlarken yaşanabilecek olası sorunlara karşı da proaktif bir tutum benimsemektedir. Örneğin CBB, likidite yönetimi aracına duyulan ihtiyaca istinaden oldukça etkili bir likidite yönetim çerçevesini ortaya koymuştur. 2007’den beri yerel İslami bankalardaki likidite fazlasını eritmek ve kısa süreli şeri uyumlu yatırım imkanları sunmak için aylık kısa vadeli selam sukuk (3 aylık) ve icara sukuk (6 aylık) ihracında bulunulmaktadır. 2015’te CBB, IIFM standart sözleşmesine dayalı bir haftalık vekalet likidite yönetim aracını sunmuştur. CBB ayrıca, sukuk ürününe dayalı İslami döviz takası ve İslami likidite yönetim enstrümanlarını da devreye sokmuştur.
• Bahreyn, güçlü düzenleyici çerçeveleri ve üst düzey alt yapıları ile bölgesinin önde gelen finans merkezlerinden biri olmuştur. Krallık, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi içindeki stratejik ve merkezi coğrafi konumuyla Körfez bölgesine açılmak isteyen bölgesel ve uluslararası İslami kurumların doğal olarak ilgisini çekmektedir. 2002’de Kuwait Finance House Group (Kuveyt Finans Evi Grubu), tamamına sahip olduğu ilk bağlı ortaklığını Bahreyn’de açarken yine ülkede bölgesel yetki ile Kuveyt Türk Katılım Bankası’nın bir şubesini de açmıştır.
• Son olarak İslami ya da konvansiyonel anlamda finansal hizmetlerde istikrarlı bir gelişimin temel unsuru, elbette ki beşerî sermayedir. Bahreyn, İslami Finans alanında epey donanımlı ve eğitimli yerel iş gücü sunmaktadır. Yerel üniversiteler ve henüz 1997’de İslami Finans Merkezi’ni açan Bahreyn Bankacılık ve Finans Enstitüsü (BIBF) gibi profesyonel eğitim kurumları, akademik anlamda güçlü ve İslami finans işini yapan kişiler için pratik uygulamalar içerecek şekilde tasarlanmış dersler sunmaktadır.

Bahreyn İslami finansa her zaman destek oldu

1979’da kurulan ilk İslami bankayla birlikte Bahreyn, İslami finansa her daim destek olmuştur. Bahsi geçen bu desteklerle de ülke vatandaşlarını ve küresel anlamda İslami finans endüstrisini kalkındırma hedefi benimsenmiştir. CBB, İslami finans kapasitelerini geliştirmek isteyen ülkelerden gelen heyetlerle deneyimlerini paylaşmakta ve 25 yıldan uzun bir süredir her yıl dünyanın Uluslararası İslami bankacılık/finans liderlerini, Dünya İslami Bankacılık Konferansı’nda (WIBC) bir araya getirmektedir.

Bahreyn, İslami FinTech merkezi olma yolunda

Ayrıca Bahreyn Hükûmeti, yakın zamanda küresel finans endüstrisinin gelişiminde FinTech’in giderek artan önemini de vurgulamıştır. Ardından ülke yönetimi 2017’de CBB’ye, bu yeni ortaya çıkan finansal hizmetleri düzenleme yetkisi vermiştir. Bir düzenleyici kum havuzu çıkaran CBB, yerel İslami bankaların kitlesel fonlama ve FinTech stratejilerini kolaylaştırmak adına da toparlayıcı girişimlerde bulunmuştur. Önde gelen finans merkezi olma geçmişine istinaden Bahreyn Krallığı, şimdi de İslami FinTech merkezi olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir.

Kuwait Finance House/ Üst yönetici Hazine ve Sermaye Piyasaları Başkanı Lilian Le Falher